Page 564 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๕๕๒

ื่
เช่น ผู้เสียหายถูกหลอกให้ส่งเงินเพอน าไปให้เจ้าหน้าที่ แล้วจะไม่ถูกคัดเลือกเป็นทหาร ย่อมเป็นการช าระ
หนี้อันเป็นความผิดทางอาญา ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๔๑๑
กรณีจ าเลยเป็นเจ้าหน้าที่กระท าผิดอาญาเนื่องจากการกระท าในการปฏิบัติหน้าที่

้
ผู้เสียหายไม่มีสิทธิเรียกร้องจากจ าเลยได้ แต่เป็นกรณีที่ผู้เสียหายจะต้องฟองหน่วยงานของรัฐ ตาม
พระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. ๒๕๓๙
กรณีบิดาไม่ชอบด้วยกฎหมาย ซึ่งมีอานาจจัดการแทนเนื่องจากมีฐานะเป็นผู้บุพการีหรือ

ผู้สืบสันดานตามความเป็นจริง แต่เมื่อมิใช่บิดาโดยชอบด้วยกฎหมาย ย่อมไม่เป็นทายาทโดยธรรมที่จะมี
ื่
สิทธิรับมรดกของบุตรได้ จึงไม่อาจใช้สิทธิเรียกร้องในฐานะทายาทเพอเรียกค่าปลงศพ ค่ารักษาพยาบาล
รวมทั้งค่าอุปการะเลี้ยงดูได้

้
๑.๖ ค าร้องต้องไม่ขัดหรือแย้งกับค าฟองในคดีอาญา และจะเรียกทรัพย์สินที่พนักงาน
อัยการเรียกแทนไม่ได้

ื่
มาตรา ๔๔/๑ วรรคสาม บัญญัติว่า "ค าร้องตามวรรคหนึ่งจะมีค าขอประการอนที่มิใช่
ค าขอบังคับให้จ าเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนอันเนื่องมาจากการกระท าความผิดของจ าเลยในคดีอาญามิได้

ั
้
และต้องไม่ขัดหรือแย้งกับค าฟองในคดีอาญาที่พนักงานอยการเป็นโจทก์ และในกรณีที่พนักงานอยการได้
ั
ด าเนินการตามความในมาตรา ๔๓ แล้ว ผู้เสียหายจะยื่นค าร้องตามวรรคหนึ่งเพอเรียกทรัพย์สินหรือราคา
ื่
ทรัพย์สินอีกไม่ได้"
จากบทบัญญัติดังกล่าวสามารถแบ่งได้เป็น ๓ กรณี กรณีแรก ค าร้องขอเรียก ค่าสินไหม

ื่
ั
ทดแทนจะต้องไม่มีค าขอประการอนที่มิใช่ค าขอบังคับให้จ าเลยใช้ค่าสินไหมทดแทนอนเนื่องมาจากการ
กระท าความผิดของจ าเลยในคดีอาญา โดยค าขอบังคับจะต้องเป็นเรื่องที่บังคับให้จ าเลยชดใช้ค่าสินไหม
ิ
ื่
ทดแทนหรือราคาทรัพย์สินที่สูญเสียไปเป็นหลัก เพอให้การพจารณาเป็นไปโดยรวดเร็ว ไม่มีประเด็น
ข้อพพาทยุ่งยากเหมือนคดีแพง ค าขอประการอน เช่น กรณีฟองจ าเลยในข้อหาปลอมเอกสาร ผู้เสียหาย
ื่
่
ิ
้
ิ
จะมีค าขอให้เพกถอนโฉนดที่ดินหรือโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินมาเป็นของตนเองไม่ได้ กรณีที่ ๒ ค าร้องต้องไม่
้
ั
ขัดหรือแย้งกับค าฟองในคดีอาญาที่พนักงานอยการเป็นโจทก์ การขอค่าสินไหมทดแทนของผู้เสียหาย
้
จะต้องเป็นผลโดยตรงจากการกระท าของจ าเลยตามข้อหาที่โจทก์ฟอง รายละเอียดเกี่ยวกับค่าเสียหายต้อง
้
้
ั
ิ่
ไม่ขัดหรือแย้งกับค าฟอง และไม่เป็นการเพมเติมข้อหาจากค าฟองของพนักงานอยการ กรณีสุดท้าย เป็น
เรื่องที่พนักงานอยการด าเนินการใช้สิทธิเรียกทรัพย์สินหรือราคาทรัพย์สินแทนผู้เสียหาย ตามมาตรา ๔๓
ั
แล้ว ซึ่งสิทธิเรียกทรัพย์สินหรือราคาทรัพย์สินคืนเป็นสิทธิของผู้เสียหายที่กฎหมายให้อานาจ

พนักงานอยการเรียกแทนได้เมื่อพนักงานอยการใช้สิทธิดังกล่าวแล้ว ผู้เสียหายย่อมไม่อาจใช้สิทธิเรียกให้
ั
ั
จ าเลยคืนหรือใช้ราคาทรัพย์สินได้อีก
๒. ผู้ที่ต้องรับผิดเพื่อละเมิดอันเกิดจากการกระท าของบุคคลอื่น
ื่
บุคคลที่มิใช่ผู้ท าละเมิดอาจต้องรับผิดในผลแห่งละเมิดที่บุคคลอนก่อให้เกิดขึ้นได้ เพราะ
ตนเองมีความสัมพนธ์กันในหน้าที่การงาน หน้าที่ดูแล ความเกี่ยวพนในแง่ลูกจ้าง ตัวแทน ผู้รับจ้าง ผู้เยาว์
ั
ั
ผู้วิกลจริต ผู้ไร้ความสามารถ ตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย์ มาตรา ๔๒๕ ถึง ๔๓๑
่