Page 569 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๕๕๗

ิ
การฟองคดีแพงที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาตามมาตรา ๔๐ มีหลักการให้การพจารณาคดี
้
่
่
่
ิ
แพงต้องเป็นไปตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความแพง โจทก์จึงต้องเสียค่าธรรมเนียม
๒๑
ศาลตามทุนทรัพย์ในคดีส่วนแพง ค าให้การของจ าเลยต้องแสดงโดยชัดแจ้งว่าจ าเลยยอมรับหรือปฏิเสธ
่
ิ
่
๒๒
รวมทั้งเหตุแห่งการปฏิเสธ ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความแพง มาตรา ๑๗๗ วรรคสอง จ าเลย
มีสิทธิฟ้องแย้งโจทก์ในคดีส่วนแพ่งได้
๒๓
กรณีจ าเลยถึงแก่ความตาย สิทธิน าคดีอาญามาฟองย่อมระงับไปตามประมวลกฎหมาย
้
้
ั
วิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๓๙ (๑) หากคดีดังกล่าวพนักงานอยการเป็นโจทก์ฟองคดีและมีค าขอตาม
มาตรา ๔๓ ศาลต้องจ าหน่ายคดีเสียจากสารบบความทั้งในส่วนคดีอาญาและค าขอส่วนแพ่ง รวมทั้งกรณี
๒๔
ที่คดีขาดอายุความ พนักงานอยการย่อมไม่มีสิทธิเรียกให้จ าเลยคืนหรือใช้ราคาทรัพย์แทนผู้เสียหาย แต่
ั
๒๕
่
หากเป็นคดีที่ผู้เสียหายเป็นโจทก์ฟองคดีตามมาตรา ๔๐ แม้จ าเลยถึงแกความตายท าให้สิทธิน าคดีอาญามา
้
ฟ้องของโจทก์ระงับสิ้นไปตามมาตรา ๓๙ (๑) แต่คดีในส่วนแพ่งยังคงต้องด าเนินต่อไป ด้วยการเรียกทายาท
่
เข้ามาแทนที่จ าเลยผู้มรณะตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๔๒
้
ั
๕.๒ คดีที่พนักงานอยการเป็นโจทก์ฟองคดีอาญาและมีค าขอให้จ าเลยคืนหรือใช้ราคา
ทรัพย์สินที่ผู้เสียหายสูญเสียไปแทนผู้เสียหาย ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา มาตรา ๔๓
ิ
จ ากัดเฉพาะความผิดฐานลักทรัพย์ วิ่งราวทรัพย์ ชิงทรัพย์ ปล้นทรัพย์ โจรสลัด กรรโชก ฉ้อโกง ยักยอก
และรับของโจร อันเป็นความผิดเกี่ยวกับทรัพย์บางประเภทเท่านั้น โดยไม่รวมความผิดฐานอื่นๆ เช่น หมิ่น

ประมาท ความผิดฐานท าร้ายร่างกาย หรือการกระท าโดยประมาท

ั
การที่พนักงานอยการจะเรียกร้องทรัพย์สินหรือราคาแทนผู้เสียหาย ต้องปรากฏว่าเป็น

ั
กรณีที่ผู้เสียหายมีสิทธิเรียกร้องเอาทรัพย์สินหรือราคาคืน และกฎหมายจ ากัดอานาจของพนักงานอยการ
ี

เพยงให้มีอานาจท าแทนผู้เสียหาย เฉพาะการเรียกทรัพย์สินหรือราคาที่ผู้เสียหายต้องสูญเสียไปเท่านั้น
ื่
ไม่อาจเรียกร้องให้จ าเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนเพอละเมิดได้เหมือนกรณีผู้เสียหายฟ้องคดีเอง
๕.๓ คดีทพนักงานอัยการเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญา แล้วผู้เสียหายในคดีนั้นยื่นค าร้องขอให้
ี่
ั
จ าเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้เสียหาย โดยยื่นค าร้องในคดีอาญาที่พนักงานอยการเป็นโจทก์นั้นเอง
ิ
ิ
ตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา มาตรา ๔๔/๑ เพอให้ศาลพจารณาตัดสินคดีในประเด็น
ื่
ค่าเสียหายของผู้เสียหายต่อเนื่องไปพร้อมกับคดีอาญา โดยไม่ต้องไปฟ้องคดีแพง
่
ิ่
การยื่นค าร้องตามมาตรา ๔๔/๑ เป็นมาตรการทางกฎหมายที่เพมขึ้นมาจากการที่
ผู้เสียหายฟองคดีแพงที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา ตามมาตรา ๔๐ และกรณีพนักงานอยการเรียกทรัพย์หรือ
ั
่
้
ราคาทรัพย์แทนผู้เสียหาย ตามมาตรา ๔๓ เพื่อให้ผู้เสียหายมีโอกาสได้รับการเยียวยาความเสียหายโดยเร็ว

๒๑ ค ำพิพำกษำฎีกำที่ ๓๙๐๖/๒๕๓๖
๒๒ ค ำพิพำกษำฎีกำที่ ๕๗๑๓/๒๕๓๙

๒๓ ค ำพิพำกษำฎีกำที่ ๑๑๐๒/๒๕๐๘
๒๔ ค ำพิพำกษำฎีกำที่ ๓๒๗๑/๒๕๓๑
๒๕ ค ำพิพำกษำฎีกำที่ ๒๖๘/๒๕๓๖