Page 848 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 848
๘๓๖
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการศึกษา
(๑) เปรียบเทียบแนวคิดทฤษฎีการก าหนดโทษของผู้กระท าความผิด รวมทั้งผู้ใหญ่ เด็กและ
เยาวชนทั้งในประเทศและต่างประเทศ
(๒) ท าให้ทราบถึงแนวทางการใช้ดุลยพินิจการกาหนดโทษในความผิดเกี่ยวกับเพศของศาลไทยใน
ปัจจุบัน
(๓) ก าหนดโทษหรือค าสั่งเกี่ยวกับโทษของเด็กและเยาวชนในความผิดเกี่ยวกับเพศให้มีความ
่
เหมาะสมแกคดี
แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวของ
การลงโทษอาญา
สาเหตุที่สังคมมนุษย์ต้องมีการลงโทษผู้กระท าความผิดสืบเนื่องมาจากความคิด ทัศนคติและ
ค่านิยมที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณแล้ว ซึ่งเป็นการให้เหตุผลและมีความมุ่งหมายคล้ายกับปัจจุบัน การกระท าใด
ที่ประชาชนเห็นว่าเป็นเรื่องชั่วร้าย กระทบกระเทือนต่อความเป็นอยู่ของคน ในสังคมก็จะสนับสนุนให้มีการ
ลงโทษการกระท าผิดนั้น การลงโทษตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญาโดยหลักเป็นการลงโทษ
ี
ผู้กระท าความผิดที่ได้กระท าลงโดยมีเจตนา มีเพยงความผิดบางฐานเท่านั้นที่กฎหมายจะบัญญัติยกเว้น
ให้ผู้ที่กระท าโดยประมาทต้องรับโทษ
ทฤษฎีเกี่ยวกับการลงโทษ ในทฤษฎีอาชญาวิทยาเกี่ยวกับการลงโทษมี ๔ ทฤษฎี ได้แก่
๒
ทฤษฎีการลงโทษเพื่อทดแทนความผิด (Retributive Theory)
่
การทดแทนเป็นวัตถุประสงค์ในการลงโทษที่เก่าแกที่สุดอย่างหนึ่ง เหตุผลในการ ทดแทนส่วนใหญ่
ขึ้นอยู่กับความรู้สึกทจะแก้แค้นของผู้ที่ถูกประทุษร้าย ความต้องการของบุคคลในอนจะกระท าการทดแทน
ี่
ั
่
แกผู้ที่ท าความเสียหายให้แก่ตนนั้นเป็นเรื่องเข้าใจได้ง่าย แต่การที่สังคมเข้ามารับหน้าที่ลงโทษผู้กระท าผิด
เพอเป็นการทดแทนนี้ เนื่องมาจากเหตุใดยังไม่เป็นที่แน่นอน แต่ตามค าอธิบายที่ถือกันโดยทั่วไปก็คือ
ื่
เนื่องจากสังคมเห็นว่าสมาชิกต้องการให้มีการทดแทนและสังคมอาจ บ าบัดความต้องการดังกล่าวของ
สมาชิกได้โดยสังคมเข้าจัดท าเสียเอง ซึ่งจะเป็นระเบียบเรียบร้อย ดีกว่าปล่อยให้สมาชิกจัดการเอาเอง
ทฤษฎีนี้ชี้ว่าการละเลยเรื่องความรู้สึกของผู้เสียหายที่ต้องการแกแค้นแก่ผู้กระท าผิดนั้น เป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง
้
ี่
เพราะจะท าให้ผู้เสียหายหรือญาติพน้องของเขารู้สึกเสื่อมศรัทธาที่มีต่อรัฐว่า ไม่อาจเยียวยาความเสียหาย
ให้เขาได้การลงโทษโดยค านึงถึงความพอใจของผู้เสียหายนี้ จะท าให้ผู้เสียหายยอมรับว่าการลงโทษโดยรัฐ
เป็นความชอบธรรม และยอมรับว่าการแก้แค้นผู้กระท าผิด ไม่ใช่หน้าที่ของเอกชน แต่เป็นหน้าที่ของรัฐ
อีกเหตุผลหนึ่งคือ ทุกคนควรต้องมีความรับผิดชอบต่อการกระท าผิดที่เกิดขึ้นเพอรักษาความยุติธรรม หรือ
ื่
ื่
สมดุลในสังคมไว้ เมื่อมีการกระท าผิดเกิดขึ้น ผู้กระท าผิดจึงสมควรจะต้องได้รับโทษเพอทดแทนความผิด
๒ สถาบันพัฒนาข้าราชการตุลาการศาลยุติธรรม, การใชดุลพินิจในการก าหนดโทษของศาลยุติธรรม รายงาน
้
วิชาการหลักสูตรผู้พิพากษาผู้บริหารในศาลชั้นต้น รุ่นที่ ๓, (๒๕๔๙), หน้า ๓๐ - ๔๑.
