Page 854 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๘๔๒

์
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๕๖ จะบัญญัติหลักเกณฑในเรื่องการก าหนดโทษหรือรอการลงโทษว่าศาล
จะลงโทษจ าคุกไม่เกินห้าปีไม่ว่าจะลงโทษปรับด้วยหรือไม่ก็ตาม แต่การจะน าหลักเกณฑ์ดังกล่าวมาใช้
นอกจากศาลจะลงโทษจ าคุกไม่เกินห้าปีในคดีผู้ใหญ่กระท าความผิดแล้วยังมีความแตกต่างกันที่เป็นเรื่อง

ส าคัญ กล่าวคือ ตามมาตรา ๑๔๔ แม้จะปรากฏว่าเด็กและเยาวชนเคยได้รับโทษจ าคุกมาก่อนศาลก็มี

ิ

อานาจที่จะรอการก าหนดโทษหรือรอการลงโทษให้เด็กและเยาวชนได้ และแม้ศาลจะพพากษาลงโทษ
จ าคุกเด็กและเยาวชนเกินกว่าสามปีศาลก็สามารถใช้ดุลพินิจรอการก าหนดโทษหรือรอการลงโทษให้แก่เด็ก
และเยาวชนได้
๑.๒ การพิพากษาโดยจ ากัดเสรีภาพของเด็กและเยาวชน

ื่
ิ
เป็นการพพากษาลงโทษจ าคุก แต่เปลี่ยนโทษเป็นวิธีการส าหรับเด็กและเยาวชนหรือวิธีการเพอ
ความปลอดภัย เมื่อศาลเห็นว่าเด็กและเยาวชนที่กระท าความผิด แต่ยังไม่สมควรที่จะได้รับโทษจ าคุก
เพราะหนักเกินไปศาลสามารถที่จะเปลี่ยนโทษจ าคุกเป็นวิธีการส าหรับเด็กหรือวิธีการเพื่อความปลอดภัยได้

ตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. ๒๕๕๓
ิ
ี
มาตรา ๑๔๒ ไม่ว่าเด็กและเยาวชนจะท าความผิดข้อหาใด โทษจ าคุกที่เด็กและเยาวชนจะได้รับมีเพยงใด
ื่
ิ
โดยการส่งตัวเด็กหรือเยาวชนไปควบคุมเพอฝึกอบรมในสถานที่ที่ก าหนดหรือการพพากษาลงโทษจ าคุก
ซึ่งกรณีนี้ถือเป็นทางเลือกสุดท้ายที่ศาลจะน ามาใช้กับเด็กและเยาวชนและจะใช้เมื่อพฤติกรรมการกระท า
ความผิดของเด็กและเยาวชนนั้นเป็นเรื่องที่ร้ายแรงเป็นภัยต่อสังคมโดยรวมอย่างมาก รวมทั้งนิสัยและ

ู
ื้
ความประพฤติของเด็กและเยาวชนนั้นมีข้อเสียหายอย่างมาก ไม่อาจจะเยียวยา บ าบัด แก้ไขฟนฟ รวมทั้ง
ใช้วิธีการอื่นใดได้

๒. กรณีที่ศาลเห็นว่ายังไม่ควรมีค าพิพากษา

กรณีเป็นไปตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพจารณาคดีเยาวชนและ
ิ
ิ
ครอบครัว พ.ศ. ๒๕๕๓ มาตรา ๑๓๒ ในกรณีที่ศาลเห็นว่าตามพฤติการณ์แห่งคดียังไม่สมควรจะมีค าพพากษา
หรือ บิดา มารดา ผู้ปกครอง หรือบุคคลซึ่งจ าเลยอาศัยอยู่ด้วยร้องขอ เมื่อศาลสอบถามผู้เสียหายแล้ว
ศาลอาจมีค าสั่งให้ปล่อยตัวจ าเลยชั่วคราวแล้วมอบตัวจ าเลยให้บุคคลดังกล่าวโดยไม่มีประกัน หรือมี

ประกัน หรือมีประกันและหลักประกันด้วยก็ได้ โดยก าหนดเงื่อนไข เช่น ให้จ าเลยรายงานตัวต่อพนักงาน

คุมประพฤติหรือเจ้าพนักงานอนหรือบุคคลใดหรือองค์การด้านเด็ก เข้ารับการแก้ไขบ าบัดฟนฟ
ื้
ื่
ู
ื่
รับค าปรึกษาแนะน า เข้าร่วมกิจกรรมบ าบัดหรือกิจกรรมทางเลือก หรือให้ใช้วิธีการเพอความปลอดภัย
ภายในระยะเวลาที่ศาลเห็นสมควร แต่ต้องไม่เกินกว่าจ าเลยนั้นมีอายุครบยี่สิบสี่ปีบริบูรณ์ ในการนี้ศาล

มีอานาจสั่งให้บิดา มารดา ผู้ปกครอง หรือบุคคลซึ่งจ าเลยอาศัยอยู่ด้วยเข้าร่วมกิจกรรม หรือรับค าปรึกษา
แนะน าด้วยก็ได้

ในกรณีศาลเห็นว่าจ าเลยไม่สมควรใช้วิธีการตามวรรคหนึ่ง ศาลจะส่งตัวจ าเลยไปยังสถานพนิจ
ิ
ื่
หรือสถานที่อนที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายและตามที่ศาลเห็นสมควรที่ยินยอมรับตัวจ าเลยไว้ดูแลชั่วคราวหรือ
จะให้ใช้วิธีการส าหรับเด็กและเยาวชนไปพลางก่อนก็ได้ แต่ต้องไม่เกินกว่าจ าเลยนั้นมีอายุครบยี่สิบสี่ปี

บริบูรณ์