Page 905 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 905
๘๙๓
ดุลพินิจเป็นเรื่อง ๆ ไป ไม่ควรไปยึดติดกับกรณีว่าจ าเลยเคยต้องโทษจ าคุกมาก่อนหรือไม่ แล้วไม่อนุญาตให้
ปล่อยชั่วคราว
โดยสรุปแล้วในทางปฏิบัติ ศาลสามารถปล่อยชั่วคราวได้แม้จ าเลยเคยต้องโทษจ าคุกมาก่อน
๒๗
ท่านวิบูลย์ ธรรมมะ ผู้พพากษาศาลอทธรณ์ภาค ๔ เห็นว่า ต้นธารส าคัญที่ศาลต้องยึดถือในการ
ิ
ุ
ุ
ิ
วินิจฉัยว่า จ าเลยควรได้รับการปล่อยชั่วคราวในระหว่างอทธรณ์หรือไม่นั้น ประมวลกฎหมายวิธีพจารณา
ึ
ความอาญา มาตรา ๑๐๗ บัญญัติว่า “จ าเลยทุกคนพงได้รับอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว” ซึ่งเป็น
มาตรฐานสากลที่นานาประเทศยอมรับ ดังนั้น ในคดีอาญาที่จ าเลยให้การรับสารภาพแล้ว ศาลชั้นต้น
พิพากษาจ าคุกสถานเดียวโดยไม่สืบพยานตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๗๖
วรรคหนึ่ง แม้ว่าคดีลักษณะดังกล่าวจะปรากฏว่าจ าเลยเคยต้องโทษจ าคุกมาก่อนแล้วก็ตาม แต่การที่ศาล
จะสั่งไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวในชั้นอทธรณ์โดยมีข้อต าหนิภายในความรู้สึกว่าจ าเลยเคยได้รับโทษจ าคุก
ุ
มาก่อนน่าจะไม่เป็นไปตามเจตนารมณ์กฎหมายข้างต้น นอกจากนี้การวินิจฉัยค าร้องขอให้ปล่อยชั่วคราว
ไม่ว่าในศาลชั้นใดก็ตามกฎหมายบัญญัติให้ค านึงว่าจ าเลยจะหลบหนีหรือไม่ตาม ตามประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๐๘ ( ๕ ) และมีเหตุเชื่อว่าจ าเลยจะหลบหนีหรือไม่ ตามประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๐๘ / ๑ เป็นส าคัญ หากจ าเลยไม่มีพฤติการณ์จะหลบหนีเสียแล้ว
ก็สมควรจะได้รับการปล่อยชั่วคราวในระหว่างอทธรณ์ มิได้เน้นหนักถึงประสิทธิภาพการบังคับใช้กฎหมาย
ุ
ิ
โดยวิเคราะห์ล่วงหน้าว่า คดีลักษณะเช่นนี้ศาลสูงมีแนวโน้มจะพพากษาจ าคุกโดยไม่รอการลงโทษ
นอกจากนี้ หลักกฎหมายเกี่ยวกับการรอการลงโทษหรือรอการก าหนดโทษตามประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา ๕๖ กรณีที่จ าเลยเคยต้องโทษจ าคุกมาก่อนได้วางหลักเกณฑ์ใหม่แล้ว ด้วยเหตุผลดังกล่าว การ
ุ
อนุญาตหรือไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวในระหว่างอทธรณ์เกี่ยวกับคดีอาญาลักษณะข้างต้น ควรให้
ความส าคัญว่าจ าเลยมีพฤติการณ์จะหลบหนีหรือไม่ ซึ่งเป็นไปตามทฤษฎีการด าเนินคดีอาญาในรูปแบบ
กระบวนการนิติธรรม (The due process model) ที่ให้ความส าคัญในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของจ าเลย
๒๘
ทุกขั้นตอนของกระบวนการยุติธรรมเป็นไปด้วยความเป็นธรรมถูกต้องตามกฎหมาย
๗ วิเคราะห สรุป และข้อเสนอแนะ
์
สถิติในการพิจารณาสั่งค าร้องขอปล่อยตัวชั่วคราวของศาลอุทธรณ์ภาค ๔ พบว่าในปี ๒๕๖๒ มีการ
ยื่นค าร้องขอปล่อยตัวชั่วคราว ๕๙๘ คดี เป็นคดีที่จ าเลยเคยถูกต้องโทษจ าคุกมาก่อน ๔๐ คดี ศาลอทธรณ์
ุ
ภาค ๔ มีค าสั่งอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ๒๖ คดี ไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ๑๔ คดี
๒๗ เลิศชาย สุวพงษ์ ผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค ๔ สัมภาษณ์วันที่ ๖ สิงหาคม ๒๕๖๔
๒๘ วิบูลย์ ธรรมมะ ผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค ๔ สัมภาษณ์วันที่ ๗ สิงหาคม ๒๕๖๔
