Page 952 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๙๔๐

(มาตรา ๕ (๑)) ซึ่งในคดีอาญาพยานบุคคลเป็นพยานที่มีน้ าหนักมากโดยเฉพาะประจักษ์พยาน หากค าเบิกความ
ิ
ิ
ของพยานบุคคลนั้นเป็นเท็จหรือไม่ถูกต้องตรงกับความเป็นจริง ย่อมมีผลท าให้การพจารณาพพากษาคดี
ิ
บิดเบือนไปได้โดยง่าย และพยานบุคคลที่ได้มีค าพพากษาถึงที่สุดว่าเป็นเท็จหรือไม่ถูกต้องตรงกบความจริง
ั
นั้นจะต้องเป็นพยานบุคคลที่ศาลใช้เป็นหลักในการพพากษาคดีด้วย หากเป็นพยานในคดีเดิมแต่เป็นเพยง
ิ
ี
ื่
้
พยานแวดล้อมหรือมิได้อาศัยเป็นหลักในการพพากษาคดี ย่อมไม่สามารถอางมูลเหตุดังกล่าวเพอขอให้มี
ิ
การรื้อฟื้นคดีขึ้นพิจารณาใหม่ได้
ิ
ั
ิ
กรณีที่สอง พยานเอกสารหรือพยานวัตถุซึ่งศาลได้อาศัยเป็นหลักในการพจารณาพพากษาคดีอนถึง
ู
ที่สุดนั้น ได้มีค าพิพากษาถึงที่สุดในภายหลังแสดงว่าเป็นพยานหลักฐานปลอมหรือเท็จหรือไม่ถกต้องตรงกับ
ความจริง (มาตรา ๕ (๒)) ซึ่งพยานหลักฐานปลอม คือพยานหลักฐานที่ได้ท าขึ้นโดยผู้ที่ไม่มีอานาจเพอให้

ื่
ผู้อนหลงเชื่อว่าเป็นพยานหลักฐานที่แท้จริง รวมทั้งการแก้ไขเปลี่ยนแปลงพยานหลักฐานที่แท้จริงด้วย
ื่
ื่

ส่วนพยานหลักฐานเท็จ คือพยานหลักฐานที่ท าขึ้นโดยผู้ที่มีอานาจแต่ท าโดยผิดจากความเป็นจริงเพอให้
ผู้อื่นหลงเชื่อตามที่เป็นเท็จ
กรณีที่สาม มีพยานหลักฐานใหม่อันชัดแจ้งและส าคัญแก่คดี ซึ่งถ้าได้น ามาสืบในคดีอันถึงที่สุดนั้น
จะแสดงว่าบุคคลผู้ต้องรับโทษอาญาโดยค าพพากษาถึงที่สุดนั้นไม่ได้กระท าความผิด (มาตรา ๕ (๓)) ค าว่า
ิ
“พยานหลักฐานใหม่” นี้หมายความทั้งพยานบุคคล พยานเอกสารและพยานวัตถุ และเป็นพยานหลักฐาน
ที่มิได้กล่าวอ้างหรือน าสืบในคดีเดิม
ื้
ิ
อย่างไรก็ตาม ด้วยเหตุที่การรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่นั้นเป็นวิธีการแก้ไขผลของ
ิ
ิ
ื่
ค าพพากษาในคดีที่ถึงที่สุดแล้ว จึงกระทบต่อหลักความศักดิ์สิทธิ์แห่งค าพพากษา ดังนั้น เพอให้
กระบวนการยุติธรรมทางอาญามีความศักดิ์สิทธิ์และเกิดความสงบเรียบร้อยขึ้นในรัฐ จึงมีการก าหนด
หลักเกณฑ์เงื่อนไขและวิธีการในการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ไว้อย่างเคร่งครัด โดยไม่ให้มีการรื้อฟน
ื้
คดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ได้โดยง่าย ดังเช่นหลักการในพระราชบัญญัติการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่
ื้
ิ
พ.ศ. ๒๕๒๖ โดยถือว่าการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ถือเป็นข้อยกเว้นของหลักความศักดิ์สิทธิแห่ง
ิ
ื้
ิ
ค าพพากษา และเป็นกระบวนการพเศษที่น ามาพจารณาแก้ไขปัญหาความผิดพลาดในกระบวนการ
ิ
ิ
พจารณาคดีอาญาโดยเฉพาะ โดยเปิดโอกาสให้จ าเลยได้น าพยานหลักฐานมาแสดงเพอพสูจน์ความบริสุทธิ์
ิ
ิ
ื่
ของตน อนเป็นการคืนความยุติธรรมให้แก่คู่ความในคดี และเป็นการเรียกคืนความเชื่อถือศรัทธา
ั
ในกระบวนการยุติธรรมของสังคม
บทความทางวิชาการเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพอศึกษาแนวคิด และทฤษฎีในการรื้อฟนคดีอาญาขึ้น
ื้
ื่
ิ
ิ
ื้
พจารณาใหม่ หลักเกณฑ์และแนวทางการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ของต่างประเทศ สาระส าคัญ
ิ
ื้
ิ
ของพระราชบัญญัติการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖ ค าพพากษาศาลฎีกาที่เกี่ยวกับการขอ
ิ
รื้อฟนคดีขึ้นพจารณาใหม่ ข้อจ ากัด ปัญหาและอปสรรคของการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่
ิ
ื้
ุ
ื้
ิ
ตามพระราชบัญญัติการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖ โดยเฉพาะข้อส าคัญที่จ าเลยพง
ึ
ื้
ตระหนักในการขอรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่

แนวความคิดในการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม ่
แม้ว่ากระบวนการยุติธรรมทางอาญาจะมีประสิทธิภาพเพยงใด ในทางปฏิบัติก็อาจเกิดความ
ี
ิ
ั
ผิดพลาดขึ้นได้ทั้งในชั้นสอบสวน ชั้นพนักงานอยการหรือชั้นพจารณาพพากษาคดี ไม่ว่าจะเป็นความ
ิ
ผิดพลาดในทางที่เป็นโทษแก่จ าเลย หรือความผิดพลาดในทางที่เป็นคุณแก่จ าเลยก็ตาม ดังนั้น ในหลาย
ื้
ิ
ประเทศจึงได้บัญญัติกฎหมายการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นเป็นกฎหมายพเศษและมีความส าคัญต่อกระบวนการ