Page 955 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 955
๙๔๓
คดีที่กระทรวงยุติธรรมส่งมานั้น จะต้องท าการสอบสวนเพมเติมอีกหรือไม่ จากนั้นศาลฎีกาจะวินิจฉัยต่อไป
ิ่
ั
ั
ในกรณีที่ศาลฎีกาเห็นว่าค าขอนั้นฟงไม่ขึ้นก็จะยกค าขอรื้อฟนคดีนั้นเสีย แต่ถ้าเห็นว่าค าขอนั้นฟงขึ้น
ื้
ิ
ศาลฎีกาจะสั่งให้ลบล้างค าพพากษาเดิม ส่วนกรณีการชดเชยความเสียหายให้แก่ผู้ต้องค าพพากษานั้น
ิ
ิ
เมื่อปรากฏว่ามีความผิดพลาดในกระบวนการพิจารณา ผู้ต้องค าพพากษาจะได้รับการชดเชยความเสียหาย
ทั้งทางตัวเงินและทางจิตใจ เช่น การโฆษณาค าพิพากษาใหม่ในหนังสือพมพ์ เป็นต้น
ิ
๔
ประเทศสหรัฐอเมริกา
สหรัฐอเมริกาเป็นประเทศที่ใช้ระบบกฎหมายคอมมอนลอว์ (Common Law) ซึ่งการรื้อฟน
ื้
คดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ถือว่าเป็นการเยียวยาความเสียหายเมื่อเกิดความผิดพลาดในกระบวนการ
ิ
ยุติธรรม กล่าวคือ เมื่อเกิดความไม่ยุติธรรมขึ้นในกระบวนการยุติธรรมเป็นเหตุให้ผู้บริสุทธิ์ต้องได้รับโทษ
ทางอาญา ก็จ าเป็นต้องมีการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่เพอแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยสามารถรื้อฟนได้
ื่
ื้
ทั้งคดีอาญาที่ถึงที่สุดและไม่ถึงที่สุด แต่การรื้อฟื้นคดีอาญาจะท าได้เฉพาะในกรณีที่เป็นคุณกับจ าเลยเท่านั้น
เงื่อนไขในการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่เป็นไปตาม Federal Rules of Criminal Procedure Rule
ื้
๓๓ ซึ่งมีสองกรณีกล่าวคือ
กรณีแรก การค้นพบพยานหลักฐานใหม่เป็นกรณีซึ่งรัฐส่วนใหญ่ได้บัญญัติไว้ให้เป็นเหตุในการ
ิ
ื้
ื้
รื้อฟนคดีขึ้นพจารณาใหม่ หรือเป็นเหตุที่ก าหนดไว้เบื้องต้นในการขอรื้อฟนคดีอาญาและจะต้องขอรื้อฟน
ื้
ภายหลังจากที่ศาลมีค าสั่งถึงที่สุดแล้วไม่เกิน ๓ ปี เนื่องจากการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่โดยอาศัย
ื้
ิ
ี
เหตุของการค้นพบพยานหลักฐานใหม่นั้นท าให้คู่ความมเวลาตระเตรียมคดีและพยานหลักฐานก่อนที่จะยื่น
ิ
ื้
ิ
ค าขอให้พจารณาคดีใหม่ ศาลจึงได้วางหลักเป็นบรรทัดฐานตลอดมาว่าการขอรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณา
ใหม่โดยอาศัยเหตุของการค้นพบพยานหลักฐานใหม่ จะต้องประกอบด้วยหลักเกณฑ์ ดังนี้
(๑) พยานหลักฐานนั้นเป็นพยานหลักฐานใหม่จริง ซึ่งได้ค้นพบหลังจากการพิจารณาคดีแล้ว
(๒) การที่ไม่ได้ค้นพบก่อนหน้านั้น จ าเลยได้ใช้ความพยายามอย่างเต็มที่แล้ว
(๓) พยานหลักฐานนั้นต้องมิใช่เป็นพยานหลักฐานที่รับฟังไม่ได้
(๔) ต้องเป็นพยานหลักฐานที่เกี่ยวข้องในประเด็นแห่งคดี
(๕) ต้องเป็นพยานหลักฐานที่สามารถพิสูจน์ถึงความบริสุทธิ์ของจ าเลยได้
กรณีที่สอง เหตุอน ๆ นอกจากกรณีแรกได้แก่ ความไม่ยุติธรรมหรือล าเอยงของลูกขุนหรือศาล
ื่
ี
การด าเนินกระบวนพิจารณาผิดพลาด เช่น การละเว้นให้พยานสาบาน หรือการที่ศาลละเมิดไม่ปฏิบัติตาม
กฎของศาล การขาดคุณสมบัติหรือการไร้ความสามารถของลูกขุน การกระท าผิดพลาด ซึ่งเป็นการกระท า
ของผู้พพากษา คณะลูกขุน ทนายความ คู่ความ หรือของบุคคลภายนอก หรือลูกขุนท าไม่ถูกต้องหรือการ
ิ
ปฏิบัติต่อลูกขุนไม่ถูกต้อง การใช้กฎหมายผิดพลาด ความผิดพลาดของค าวินิจฉัยของลูกขุน เนื่องจากไม่
ปฏิบัติตามหลักกฎหมายที่ศาลให้ค าแนะน าไว้ หรือเนื่องจากพยานหลักฐานไม่เพียงพอ
ื้
ผู้มีสิทธิและผู้มีอานาจขอรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ในกรณีที่ไม่มีกฎหมายจ ากัดอานาจไว้
ิ
ื่
ศาลถือว่าได้รับอานาจโดยปริยายที่จะระงับการบังคับคดีและรื้อฟนคดีขึ้นใหม่ได้เองเพอประโยชน์ของ
ื้
สาธารณชน นอกจากนี้ พนักงานอัยการก็เป็นอีกบุคคลหนึ่งที่มีอ านาจ ส่วนในกรณีของผู้มีสิทธินั้น เป็นสิทธิ
ิ
ของผู้ต้องค าพพากษาหรือคู่ความในคดี หรือผู้แทน หรือบุคคลที่ได้รับมอบอานาจของบุคคลนั้นในการ
รื้อฟื้นคดีขึ้นใหม่
๔ เรื่องเดียวกัน, หน้า ๓๔ - ๔๒.
