Page 958 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๙๔๖

การกระท าความผิดต่อต าแหน่งหน้าที่ราชการ ต้องเป็นกรณีที่ความผิดนั้น มีความเกี่ยวข้องกับกระบวนการ
ยุติธรรมทางอาญา หากการกระท าความผิดดังกล่าวนี้ไม่เกี่ยวข้องกับกระบวนการยุติธรรมทางอาญา ย่อม

ื้
ไม่อาจใช้สิทธิขอให้รื้อฟนคดีได้ เช่น การกระท าความผิดต่อต าแหน่งหน้าที่ที่มีเหตุมาจากตัวผู้ต้องรับโทษ
นั้นเอง หรือจากบุคคลที่สามโดยผู้ต้องรับโทษนั้นให้ความเห็นชอบด้วย
ิ
ิ
่
ิ
(๔) ถ้าค าพพากษาของศาลในคดีแพง ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา ถูกพพากษากลับโดยค าพพากษา
ื้
ั
ิ
ใหม่ซึ่งถึงที่สุด โดยในค าร้องขอให้รื้อฟนคดีนั้น ต้องแสดงให้เห็นถึงความเกี่ยวพนของค าพพากษาในคดีที่
ถูกกลับนั้นกับค าพิพากษาในคดีอาญา
(๕) ถ้ามีข้อเท็จจริงหรือพยานหลักฐาน ทั้งที่เป็นของใหม่หรืออาจเกี่ยวพนกับพยานหลักฐานเดิม
ั
ซึ่งอาจพิสูจน์ความบริสุทธิ์และตัดสินให้จ าเลยพนโทษ หรือได้รับโทษน้อยลง หรืออาจมีค าตัดสินที่แตกต่าง
้
ออกไป เกี่ยวกับมาตรการป้องกันและคุมประพฤติ พยานหลักฐานใหม่หมายความเฉพาะพยานหลักฐาน
ิ
ิ
ิ
ตามกระบวนพจารณาพสูจน์พยานหลักฐานอย่างเคร่งครัด ในกรณีของการพสูจน์ข้อเท็จจริงโดยพยาน
บุคคลและพยานผู้เชี่ยวชาญ พยานหลักฐานจะหมายถึงพยานบุคคลและพยานผู้เชี่ยวชาญ ไม่ใช่ค าเบิก
ความของบุคคลดังกล่าว แต่เนื้อหาของค าให้การที่เปลี่ยนแปลงไป ถือเป็นข้อเท็จจริงใหม่ด้วย
(๖) ถ้าศาลสิทธิมนุษยชนแห่งสหภาพยุโรป พบว่ามีการละเมิดสนธิสัญญาสหภาพยุโรปว่าด้วยการ
คุ้มครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐาน หรือพิธีสารของสนธิสัญญา และถ้าค าพิพากษาตัดสินโดยอง
ิ
จากการละเมิดสิทธิสัญญาดังกล่าว
ื้
ผู้มีสิทธิในการขอให้รื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ส าหรับการรื้อฟนคดีขึ้นพจารณาใหม่ในทางที่
ื้
ิ
ิ
ื้
เป็นคุณกับจ าเลย บัญญัติอยู่ในมาตรา 361 ว่าค าร้องขอให้มีการรื้อฟนคดี ไม่อาจถูกห้ามได้โดยเหตุที่มี
การบังคับคดีอาญาไปแล้ว หรือโดยเหตุที่ผู้ต้องรับโทษถึงแก่ความตาย หรือกรณีผู้ต้องรับโทษถึงแก่ความ
ี่
ตาย ให้คู่สมรส ผู้ที่ใช้ชีวิตอยู่ด้วยกัน ญาติ รวมตลอดถึงพน้องของบุคคลนั้น มีสิทธิที่จะยื่นค าร้องเนื่องจาก
วัตถุประสงค์ของการรื้อฟนคดี มีไว้แก้ไขชื่อเสียงของผู้ต้องรับโทษให้กลับคืนมาด้วย การบังคับคดีไปแล้ว
ื้
ั
หรือการที่ผู้ต้องรับโทษถึงแก่ความตาย นอกจากนี้ได้ก าหนดให้พนักงานอยการเป็นผู้มีสิทธิดังกล่าวได้
ส่วนการรื้อฟื้นคดีขึ้นพิจารณาใหม่ในทางที่เป็นโทษกับจ าเลยตามมาตรา 362 คือพนักงานอยการ ในกรณี
ั
ั
ที่มีข้อเท็จจริงเพยงพอที่จะท าการรื้อฟนคดีแล้ว ถือว่าเป็นหน้าที่ของพนักงานอยการที่จะต้องท าการ
ี
ื้
สืบสวนสอบสวน และยื่นค าร้องขอให้รื้อฟนคดี ส่วนโจทก์ร่วมสามารถยื่นค าร้องได้เฉพาะกรณีที่ได้รับ
ื้
อนุญาตให้เข้าร่วมเป็นโจทก์แล้ว

สาระส าคัญของการรื้อฟื้นคดีอาญาตามพระราชบัญญัติการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖
๗
พระราชบัญญัติการรื้อฟนคดีอาญาขึ้นพจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖ มีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ ๘
ิ
ื้
เมษายน ๒๕๒๖ หลักการและเหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่เป็นการสมควร
ื้
ิ
ิ
ก าหนดให้สิทธิแก่บุคคลผู้ต้องรับโทษอาญาโดยค าพพากษาถึงที่สุดในการขอรื้อฟนคดีขึ้นพจารณาใหม่ใน
ภายหลัง หากปรากฏหลักฐานขึ้นใหม่ว่าบุคคลนั้นมิได้เป็นผู้กระท าความผิดและก าหนดให้สิทธิที่จะได้รับค่า
ิ
ิ
ทดแทนและบรรดาสิทธิที่เสียไป เพราะผลแห่งค าพพากษานั้นคืน หากปรากฏตามค าพพากษาของศาลที่
รื้อฟื้นคดีขึ้นพิจารณาใหม่ว่าบุคคลผู้นั้นมิได้กระท าความผิด

๗ พระราชบัญญัติการรื้อฟื้นคดีอาญาขึ้นพิจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๐๐/
ตอนที่ ๕๕/ ฉบับพิเศษ หน้า ๑/ ๗ เมษายน ๒๕๒๖ . (๒๕๒๖). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://web.krisdika.go.th/
data/law/law2/%A165/%A165-20-2526-001.pdf. (วันที่ค้นข้อมูล : ๒๕๖๔, ๑๐ สิงหาคม).