Page 214 - นิตยสารดุลพาห เล่มที่ ๒-๒๕๖๑-กฎหมาย

ดุลพาห

ต้องการและเพิ่มงบประมาณด้านการให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายไปเรื่อยๆ ไม่สามารถ
ทำาได้จริง และแม้จะทำาได้ก็ไม่ใช่สิ่งที่ถูกต้อง โดยผู้เขียนเสนอว่าทางออกของปัญหาคือการนำา

เทคโนโลยีมาใช้ให้มากขึ้น และลดการพึ่งพาทนายความให้น้อยลงนั่นเอง (More Technology,

Fewer Lawyers)

หนังสือเริ่มต้นด้วยการนำาเสนอสภาพปัญหาความไม่เพียงพอและความไม่มี

ประสิทธิภาพของทนายความที่ศาลตั้งให้จำาเลยในสหรัฐอเมริกา ปัญหาค่าใช้จ่ายที่สูงในการ
ว่าจ้างทนายความและปัญหาความสลับซับซ้อนของกระบวนการพิจารณา และนำาเสนอว่า

ทุกปัญหามีความเกี่ยวข้องกัน และเป็นปัญหาสำาคัญที่เกี่ยวข้องกับเรื่องการเข้าถึงความ
ยุติธรรม (Access to Justice) ที่มักเข้าใจว่าสามารถทำาได้ด้วยการให้ประชาชนเข้าถึงความ

ช่วยเหลือทางกฎหมายจากทนายความ (Access to Lawyers) ทั้งที่ทนายความเป็นเพียง
เครื่องมือ (means) ในการนำาไปสู่ความยุติธรรมเท่านั้น

เ นื้อหาหลักของหนังสือประกอบไปด้วยสองส่วน ส่วนแรกผู้เขียนนำาเสนอสภาพ
ปัญหาการให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายในคดีแพ่งและคดีอาญาในสหรัฐอเมริกา ซึ่งมี

แง่มุมที่น่าสนใจในการศึกษาเปรียบเทียบกับประเทศไทย ที่สำาคัญคือการนำาเสนอว่าวิชาชีพ
ทนายความในสหรัฐอเมริกามีลักษณะของการผูกขาด และการเป็นทนายความในสหรัฐอเมริกา

มีค่าใช้จ่ายสูงตั้งแต่การศึกษาปริญญาทางกฎหมาย ซึ่งเป็นสาเหตุหลักหนึ่งของปัญหา
อีกสาเหตุหนึ่งคือการที่กระบวนพิจารณามีความสลับซับซ้อนโดยไม่จำาเป็น ทำาให้ประชาชน
ต้องพึ่งพาทนายความในการดำาเนินคดี เนื้อหาส่วนที่สองซึ่งเป็นจุดเด่นของหนังสือเล่มนี้

ประกอบไปด้วยเนื้อหา ๖ บท นำาเสนอทางแก้ของปัญหานี้ ซึ่งเพื่อไม่ให้เป็นการเสียอรรถรส
แก่ผู้อ่านจะขออนุญาตสรุปเพียงย่อๆ ดังนี้

ในเบื้องต้น ผู้เขียนเสนอว่าจะแก้ปัญหาเรื่องการให้ความช่วยเหลือทางกฎหมาย
แก่ประชาชนได้ก็ต่อเมื่อต้องเปลี่ยนหรือก้าวข้ามความคิดที่ว่า ยิ่งมีทนายความมากขึ้นแล้ว

ความยุติธรรมจะมากขึ้นตามไปด้วย ประการที่สอง คือต้องใช้เทคโนโลยีเพื่อสนับสนุนให้
ประชาชนสามารถดำาเนินคดีได้ด้วยตนเองในลักษณะ DIY (Do IT Yourself) Justice โดยนำา

เสนอว่าปัจจุบันมีเว็บไซต์หรือแอพพลิเคชั่นที่ให้บริการแบบพิมพ์และคำาปรึกษาทางกฎหมาย

ทั้งที่เสียและไม่เสียค่าใช้จ่าย เช่น LegalZoom, Rocket Lawyer, Law help เป็นต้น และ
หลายธุรกิจ เช่น PayPal ก็นำาระบบระงับข้อพิพาทออนไลน์ (Online Dispute Resolution)

มาใช้ ซึ่งสามารถลดค่าใช้จ่ายในการรับปรึกษาจากทนายความได้ ซึ่งต้องดำาเนินการ

พฤษภาคม - สิงหาคม ๒๕๖๑ 203