Page 69 - นิตยสารดุลพาห เล่มที่ ๒-๒๕๖๑-กฎหมาย
P. 69
ดุลพาห
๔. จากการที่คู่กรณีมีโอกาสเข้ามาตัดสินใจหรือทำาความตกลงในส่วนของกระบวน
พิจารณาของอนุญาโตตุลาการนี้เอง ย่อมทำาให้คู่กรณีสามารถคาดเห็นถึงกระบวนการ
อนุญาโตตุลาการการนำาเสนอพยานหลักฐานต่างๆ ตลอดจนระยะเวลาและค่าใช้จ่ายที่คาด
หมายว่าจะต้องใช้ในการนั้นๆ จึงมีความยืดหยุ่นและทำาให้สามารถบริหารจัดการในส่วน
ที่เกี่ยวกับกระบวนการพิจารณา ระยะเวลา และค่าใช้จ่ายได้ง่ายกว่าการดำาเนินคดีในศาล
(procedure, time and cost) อย่างไรก็ดี ในความเป็นจริงจะเห็นว่าปัจจุบันมีการจัดตั้ง
สถาบันด้านอนุญาโตตุลาการต่างๆ ขึ้นมามาก และแต่ละสถาบันต่างก็จะมีการวางกฎเกณฑ์
หรือระเบียบข้อบังคับเกี่ยวกับการอนุญาโตตุลาการในสถาบันของตนที่อาจแตกต่างกัน
ในรายละเอียดต่างๆ ออกไป ทำาให้การบริหารจัดการด้านระยะเวลาและค่าใช้จ่ายกระทำาได้
ไม่ง่ายตามหลักการนัก และในหลายกรณีไม่อยู่ในความควบคุมของคู่กรณี
ก�รพิจ�รณ�โดยเปิดเผย : มองต่�งมุมหรือกระแสที่ย้อนกลับ
บทความนี้จะหยิบยกขึ้นพิจารณาและนำาเสนอปัญหาเฉพาะในเรื่องการรักษาความลับ
อันเกิดจากการดำาเนินกระบวนพิจารณาโดยไม่เปิดเผยของการอนุญาโตตุลาการว่าเป็นผลดีกว่า
การดำาเนินกระบวนพิจารณาโดยเปิดเผยแบบคดีในศาลจริงหรือไม่ เพียงใด และโดยแท้จริง
ก่อให้เกิดผลเสียหรือมีผลกระทบต่อกระบวนการทางอนุญาโตตุลาการเองในทางใดทางหนึ่ง
หรือไม่ อีกทั้งควรหรือไม่ที่กระบวนพิจารณาของการอนุญาโตตุลาการจะกระทำาโดยเปิดเผย
และคำาชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการนั้นควรได้รับเปิดเผย ตลอดจนตีพิมพ์เผยแพร่ต่อสาธารณชน
ส่วนในประเด็นอื่นๆ นั้น ผู้เขียนจะนำาเสนอต่อไปเมื่อโอกาสอำานวย
ประการแรก กระบวนพิจารณาที่ไม่เปิดเผยต่อสาธารณชนนั้น ไม่ว่าจะมีเหตุผล
รองรับมากน้อยเพียงใดก็เห็นได้ว่าการกระทำาที่มีผู้รู้เห็นและเกี่ยวข้องเพียงน้อยคนนั้น
ย่อมนำาไปสู่ข้อกังขาเกี่ยวกับความโปร่งใส (transparency) ข้อที่ได้รับการวิพากษ์หนาหูขึ้น
ก็คือปัจจุบันความโปร่งใสได้รับการเน้นในเกือบทุกมิติของระบบการบริหารจัดการเรื่องต่างๆ
ไม่ว่าในภาครัฐหรือภาคเอกชน กระบวนการต่างๆ ที่เดิมเห็นกันว่าเป็นเรื่องภายในขององค์กร
เริ่มถูกเรียกร้องให้มีการเปิดเผยวิธีการหรือข้อมูลมากขึ้น เช่น ข้อมูลข่าวสารของหน่วยงาน
๕
ของรัฐ ทั้งนี้ไม่ยกเว้นแม้กระทั่งองค์กรเอกชน เช่น บริษัทจำากัดก็ถูกสังคมระดับระหว่าง
๕. ดูพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ มาตรา ๗, ๙ และ ๑๑.
58 เล่มที่ ๒ ปีที่ ๖๕
