Page 254 - ดุลพาห เล่ม3.indd
P. 254
ดุลพาห
กรณีตามตัวอย่างนี้ รถยนต์ของนายจันทร์ที่ใช้ระบบควบคุมอัตโนมัติมีทางเลือกที่ใส่
๑
ไว้ในระบบ ๒ ทาง ทางแรกคือการหักรถหลบนายอังคารที่กำาลังข้ามถนนอย่างกะทันหันซึ่ง
จะทำาให้รถยนต์ไม่ชนนายอังคาร แต่รถจะไปชนกำาแพงซึ่งอยู่ใกล้บริเวณนั้นอันจะมีผลทำาให้
เกิดอันตรายแก่นายจันทร์ที่อยู่ในรถได้ ทางที่สองคือการห้ามล้อด้วยความแรงเพื่อพยายาม
ทำาให้รถหยุด แต่ด้วยระยะที่กระชั้นชิดระหว่างช่วงเวลาที่อุปกรณ์ตรวจจับความเคลื่อนไหวใน
รถยนต์ตรวจพบนายอังคารที่ข้ามถนนอย่างกะทันหันในระยะกระชั้นชิดอาจทำาให้ไม่สามารถ
หยุดรถได้ทันก่อนถึงตัวนายอังคารและอาจทำาให้รถยนต์ที่วิ่งตามหลังมาชนท้ายรถยนต์ของ
นายจันทร์ด้วย ๒
ในกรณีที่เป็นอุปกรณ์ที่เข้าลักษณะ “ปัญญาประดิษฐ์ (artificial intelligence)”
การทำางานอาจไม่เพียงแต่ทำาไปตามโปรแกรมที่กำาหนดไว้ตายตัวเท่านั้น แต่ระบบยังอาจเรียน
รู้จากข้อมูลการทำางานที่ผ่านมาที่เก็บรวบรวมไว้ไม่ต่างจากการใช้ระบบข้อมูลแบบ Big data
หรือระบบข้อมูลขนาดใหญ่ ที่เก็บรวบรวมข้อมูลมาประมวลผลและสร้างหรือพัฒนาการทำางาน
โดยตัวระบบเองจากข้อมูลที่มีอยู่ กรณีลักษณะนี้ระบบปัญญาประดิษฐ์อาจกำาหนดแนวทาง
ตอบสนองต่อสถานการณ์ที่เกิดขึ้นเพิ่มเติมจากแนวทางที่โปรแกรมกำาหนดไว้เดิมก็ได้ กรณีนี้
รถยนต์ของนายจันทร์อาจใช้ความเป็นปัญญาประดิษฐ์สร้างแนวทางตอบสนองเพิ่มเติมขึ้นมา
ด้วยการใช้ระบบห้ามล้อแต่ไม่ให้มีความแรงมากเหมือนกรณีที่สองเพื่อลดความเร็วให้น้อยลง
และสามารถหลบพ้นกำาแพงที่อยู่ใกล้บริเวณที่เกิดเหตุได้และยังอาจพ้นจากการถูกรถยนต์
ที่ขับตามมาชนท้าย ทำาให้ลดโอกาสที่คนที่อยู่ในรถซึ่งก็คือนายจันทร์จะได้รับอันตราย แต่ด้วย
ความที่ใช้ระบบห้ามล้อแบบไม่แรงมากทำาให้รถยนต์มีโอกาสสูงที่จะชนนายอังคารที่กำาลัง
ข้ามถนนและทำาให้นายอังคารได้รับบาดเจ็บได้ กรณีเช่นนี้เมื่อนายอังคารได้รับบาดเจ็บย่อม
มีปัญหาเรื่องความรับผิดที่เกิดขึ้นว่าใครจะเป็นผู้แบกรับภาระค่าสินไหมทดแทนที่เกิดขึ้น
แนวทางการพิจารณาความรับผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนอันเกิดจากสินค้าใน
ท้องตลาดมีสองแนวทางหลักๆ แนวทางแรกคือแนวทางที่เรียกว่า “ความคาดหวังของผู้บริโภค
หรือ Consumer expectation” และแนวทางที่สองเรียกว่า “การวิเคราะห์ความเสี่ยงและ
อรรถประโยชน์ หรือ Risk-utility analysis”
๑. David C. Vladeck, Machine without principles: Liability rules and artificial intelligence, 89 Wash.
L. Rev. 117, 144.
๒. Id.
กันยายน - ธันวาคม ๒๕๖๑ 243
