Page 54 - Thesis PhD Anger by Chaichana
P. 54
๓๖
ได้จากพฤติกรรมที่แสดงทางกาย และวาจา ในแต่ละสถานการณ์ ดังนั้น วิธีการจัดการความโกรธทาง
จิตวิทยาจึงมุ่งเน้นไปที่การทำความเข้าใจที่มาของความโกรธ ระดับความโกรธ การแสดงออกความ
โกรธ โดยเน้นการทักษะในการควบคุมและแสดงออกของความโกรธอย่างสร้างสรรค์ โดยมีวิธีการ
ต่างๆ เช่น การบำบัดทางความคิดและพฤติกรรม การปรับความคิด การฝึกการควบคุมอารมณ์ การ
ฝึกสมาธิ การฝึกการผ่อนคลาย การฝึกทักษะการสื่อสารที่ดี การจัดการความโกรธเชิงบวก เป็นต้น
สำหรับการวิจัยนี้ใช้วิธีการจัดการความโกรธที่เสนอโดยสมาคมนักจิตวิทยาอเมริกัน และโนวาโค ส่วน
การวัดความโกรธใช้วิธีการวัดของสปิลเบอร์เกอร์
๒.๒ แนวคิด ทฤษฎี เรื่องหลักธรรมระงับความโกรธในพระพุทธศาสนา
ความโกรธเป็นสมุฏฐานของเพลิงไฟโทสะที่เผาผลาญทำลายสัตว์โลก ให้วนเวียนอยู่
ในวัฎฎะสงสารอย่างไม่รู้จบสิ้น อย่างไรก็ตามพระพุทธศาสนาใช้การตัดไฟแต่ต้นลมด้วยการระงับ
ความโกรธก่อนเกิดโทสะตามมา แต่ในสังคมปัจจุบันยังต้องเผชิญกับปัญหาการทะเบาะวิวาท การทำ
ร้ายร้ายกาย การฆ่าผู้อื่นและการฆ่าตัวตาย (Sucide) ในทุกวัน ดังพระพุทธพจน์ว่า ความโกรธ มี
ลักษณะเหมือนขุยไผ่กำจัดต้นไผ่ คือ โลภะ โทสะ และโมหะ เมื่อเกิดขึ้นภายในตน ย่อมทำร้ายบุรุษผู้มี
๒๗
จิตเลวทราม เหมือนขุยไผ่กำจัดต้นไผ่ ฉะนั้น ดังนั้น การค้นหาหลักธรรมระงับความโกรธในคัมภีร์
พระพุทธศาสนาเถรวาทเพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาความโกรธของบุคคล มีหัวข้อ ดังนี้
๒.๒.๑ ความหมายของความโกรธ
จากการศึกษาในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาททั้งพระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎกและ
พระอภิธรรมปิฎก พบความหมายของความโกรธ ดังนี้
โกรธ มีความหมายตามรูปศัพท์ มาจากภาษาบาลีว่า “โกธะ” แปลว่า ความโกรธ ส่วน
ภาษาสันสกฤต จะเขียนโกรธะ เป็นอาการที่พุ่งขึ้นมาในใจ ใจกำเริบขึ้นกว่าปกติ เพราะไม่ชอบ แต่ไม่
๒๘
แรงถึงโทสะ ฉะนั้น เราพอจะแยกหลักสำคัญออกได้ ๒ คำ คือ โกธะ และโทสะ ซึ่งทั้งสองมี
ความหมายที่ใกล้เคียงกันมาก และสามารถใช้เป็นไวพจน์แทนกันได้ โกธะ คือ ความโกรธ คำขยาย
๒๙
ความคือ ความที่ใจกำเริบหรือความขุ่นเคืองในใจ ความกำเริบในใจ ส่วนโทสะ คือ ความคิด
๓๐
ประทุษร้าย คิดมุ่งร้าย ความพิโรธ คิดทำลายล้างผลาญเป็นรากเหง้าของความชั่วอย่างหนึ่ง
๒๗ สํ.ส. (ไทย) ๑๕/๑๑๓/๑๓๐-๓๙๖.
๒๘ สมเดจพระสงฆราชเจา กรมหลวงวชรญาณวงศ, ธรรมานุกรมประมวลพระนิพนธ์, (กรงเทพมหานคร:
ิ
์
้
็
ุ
ั
มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๑๕), หน้า ๖๗.
๒๙ วิ.ภิกฺขุน. (ไทย) ๓/๑๐๓๕/๒๗๒-๔๐๑.
ี
๓๐ อภิ.วิ. (ไทย) ๓๕/๒๗๓/๑๐๖๖.
