Page 55 - Thesis PhD Anger by Chaichana

๓๗

๓๑
ความโกรธ หมายถึง ความขึ้งเคียด ความอาฆาตแห่งจิต ความดุร้าย ความเกรี้ยวกราด
๓๒
๓๓
ความไม่แช่มชื่นจิต การมีจิตที่ปองร้าย การมีจิตที่มุ่งร้าย
ความโกรธ หมายถึง ความขัดเคือง ความไม่ชอบใจ ความแค้นใจ ความเจ็บใจ ความไม่
๓๔
๓๕
แช่มชื่น ความไม่พอใจ
ความโกรธ หมายถึง ความปองร้าย ความมุ่งร้าย ความขัดเคือง ความขุ่นเคือง ความเคือง
ความเคืองทั่ว ความเคืองเสมอ ความชัง ความชังทั่ว ความชังเสมอ ความพยาบาทแห่งจิต ความ

ประทุษร้ายในใจ ความโกรธ กิริยาที่โกรธ ความเป็นผู้โกรธ ความชัง กิริยาที่ชัง ความเป็นผู้ชัง ความ
พยาบาท กิริยาที่พยาบาท ความเป็นผู้พยาบาท ความพิโรธ ความพิโรธตอบ ความเป็นผู้ดุร้าย ความ

เพาะวาจาชั่ว ความไม่แช่มชื่นแห่งจิต นี้เรียกว่า ความโกรธ
๓๖
ความโกรธ รวมถึงกิริยาที่โกรธ ภาวะที่โกรธ ความคิดประทุษร้าย กิริยาที่คิดประทุษร้าย

ภาวะที่คิดประทุษร้าย ความคิดปองร้าย กิริยาที่คิดปองร้าย ภาวะที่คิดปองร้าย ความพิโรธ ความ
พิโรธตอบ ความที่จิตไม่เบิกบาน เรียกว่า ความโกรธ บุคคลใดยังละความโกรธนี้ไม่ได้บุคคลนี้ เรียกว่า

๓๘
ผู้มักโกรธ และความยินร้าย ความยินร้ายตอบก็เรียกว่า โกธะ ด้วยเช่นกัน
๓๗
ความโกรธ เป็นธรรมที่เป็นไปในฝ่ายเสื่อม คือ อกุศลมูล ๓ ได้แก่ ความโลภ ความโกรธ

ความหลง หากบุคคลใดถูกความโกรธเข้าครอบงำบุคคลนั้นย่อมหาความเจริญไม่ได้
๓๙
ความโกรธแค้น เป็นปัจจัยให้เกิดอาสวะกิเลสและความเร่าร้อนทำความคับแค้น
๔๐

ี
๓๑ วิ.ภิกฺขุน. (ไทย) ๓/๑๐๓๕/๒๗๒-๔๐๑.
๓๒ ขุ.จู. (ไทย) ๓๐/๑๖๐/๔๙๘-๕๐๒.
๓๓ ขุ.ม. (ไทย) ๒๙/๓๐๒/๕๙๒-๖๒๐.
๓๔ วิ.มหา. (ไทย) ๑/๓๘๖/๔๑๙-๔๘๔.
๓๕ วิ.ภิกฺขุน. (ไทย) ๓/๗๒๙/๗๑-๔๐๑.
ี
๓๖ ขุ.ม. (ไทย) ๒๙/๓๘๔.
๓๗ อภิ.ปุ. (ไทย) ๓๖/๔๕/๑๕๗-๒๓๒.
๓๘ อภิ.วิ. (ไทย) ๓๕/๘๙๑/๕๖๐-๖๙๐.

๓๙ ม.มู. (ไทย) ๑๒/๔๔๐/๔๗๔-๕๕๔.
๔๐ ม.ม. (ไทย) ๑๓/๓๙/๔๒-๖๑๕.