Page 303 - Liver Diseases in Children

โรคตับเรื้อรังและความดันพอร์ทัลสูง 293

pthaigastro.org
ิ
กลไกของการเกิดท้องมานในภาวะตับแข็ง การวนิจฉย ผปวยอาจมาด้วยนาหนกตัวเพมขน
ิ
้
้
�
ั
่
่
ู
ั
ึ
้
แตกต่างจากโรคอ่น ๆ กล่าวคือ ในภาวะตับแข็งซ่งมี การตรวจร่างกายทีไวที่สุดในการวินิจฉัยท้องมาน คือ
่
ึ
ื
hydrostatic pressure ในตับสูงข้น ท�าให้มีการสร้าง การตรวจ puddle sign (shifting dullness) โดย
ึ
ิ
ึ
้
น�าเหลืองในตับเพ่มข้นจนเกินความสามารถในการ เคาะหน้าท้องบริเวณสะดือขณะที่ผู้ป่วยนอนหงายจะ
้
ระบายน�าเหลืองสู่ thoracic duct จึงมีนาในช่องท้อง ได้ยินเสียงโปร่ง (resonant) แต่ได้ยินเสียงทึบ (dull)
�
้
้
่
ี
�
่
ิ
เพ่มข้น นอกจากนในภาวะตับแข็งที่มีอัลบูมินต�าใน เมื่อให้ผู้ป่วยนอนควา เนื่องจากน�าจะไหลไปท่ dependent
ึ
ี
้
้
่
�
เลือดท�าให้มี oncotic pressure ลดลง ส่งผลให้มี area ส่วนขนาดรอบท้องทีได้จากการวัดซา ๆ ไม่
ึ
น�าใน interstitial space เพ่มข้นและมีการสร้าง สามารถน�ามาใช้ติดตามความรุนแรงของท้องมานได้
ิ
้
้
ในรายที่มีปริมาณน�าในท้องมากผู้ป่วยจะมีท้องโต
�
้
น�าเหลืองจากลาไส้เพ่มข้น ส่วนในภาวะอื่นทีไม่ใช่ อย่างชัดเจน (รูปที่ 15.9)
ิ
่
ึ
ตับแข็ง เช่น Budd-Chiari syndrome และภาวะหัวใจ การตรวจอัลตราซาวนด์ช่องท้องมีความไวต�า
่
ด้านขวาวาย จะมีเลือดคั่งในตับ (hepatic congestion) ในการวินิจฉัยท้องมาน ลักษณะที่บ่งบอกการมีน�้าใน
ท�าให้มี hydrostatic pressure ใน sinusoid และ ช่องท้อง คือ มีนาอยู่รอบ ๆ ล�าไส้ซ่งอยู่กลาง
ึ
�
้
ึ
หลอดเลือด splanchnic เพ่มข้น ส่งผลให้มีการสร้าง ช่องท้อง ส่วนการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์และ
ิ
ึ
้
ิ
น�าเหลืองจากตับและล�าไส้เพ่มข้นจนเกินความ เอ็มอาร์ไอมีที่ใช้น้อย การเจาะท้อง (paracentesis)
สามารถในการระบายน�้าเหลืองสู่ thoracic duct จะท�าในกรณีสงสัย SBP

รูปที่ 15.9 ท้องมานร่วมกับมีหลอดเลือดที่ผนังหน้าท้องขยายตัว (caput medusae) ในผู้ป่วยที่มีความดันพอร์ทัล
สูงจาก Budd-Chiari syndrome (ดูรูปสีหน้า 365)