Page 94 - Monograf Persuratan Melayu

Monograf Persuratan Melayu 2022

Falsafah Dan Pemikiran Melalui Karya Sastera Nasional
Membentuk Negara Bangsa

Wan Norlidza binti Wan Mohd Zain, Ph.D

Pengenalan

Sastera merupakan suatu hasil seni indah yang disampaikan melalui bahasa, sama ada
dalam bentuk lisan ataupun tulisan. Sastera sebagai wahana pembangunan insan yang
melibatkan pembentukan diri, sikap dan mental. Oleh itu, karya sastera perlu lahir
daripada pencipta yang sudah jelas kedudukannya, baik perhubungannya, jelas
wawasannya, jelas sumber ilmunya dan jelas kaedah pengolahannya. Sebagai langkah
untuk merealisasikan sastera sebagai pembangunan negara bangsa, sastera perlu
berpaksikan manusia kerana karya sastera merupakan sebahagian daripada budaya dan
peradaban sesuatu bangsa.

Sastera nasional pula merujuk kepada sastera yang mengemukakan cerita bangsa
sendiri dan berbentuk kebangsaan iaitu memperkenalkan identiti negara bangsa
berlandaskan Perlembagaan Malaysia. Sastera nasional mengambil kira kepelbagaian
bangsa dalam masyarakat Malaysia. Kekuatan sastera nasional terletak pada cara
karya sastera memadukan ilmu dan kemanusiaan sejagat dan menggunakan bahasa
Melayu sebagai wadah penyampaian cerita. Karya sastera nasional juga harus menjadi
aspirasi negara untuk memupuk perpaduan dan mengemukakan cerita mengikut
keperluan bangsa serta berlandaskan kebudayaan dan kosmologi Melayu.

Falsafah dan Pemikiran dalam Karya Sastera Nasional

Falsafah dan pemikiran dalam sesebuah karya sastera perlu ditafsirkan secara
bijak oleh pengkaji supaya cerita yang disampaikan oleh penulis memberi kesan yang
mendalam kepada khalayak. Setiap karya pasti akan terselit falsafah dan pemikiran yang
akan diterjemahkan oleh pembaca dengan pelbagai tafsiran khususnya dalam hal
pembentukan negara bangsa.

Menurut Al-Farabi, salah seorang ahli falsafah Islam yang terkenal mengatakan
bahawa istilah falsafah diambil daripada perkataan ‘philosophia yang kemudiannya
dihurai sebagai ‘Philo’yang bererti pencipta, dan ‘sophia’yang bererti bijaksana. Lantas
itu menurut beliau, falsafah membawa maksud “pencipta bijaksana”. Bagi Plato (427-348
SM) pula, falsafah ialah ilmu pengetahuan yang berhasrat mencari dan mencapai hakikat

88