Page 116 - Maket 17-11_merged

CHƯƠNG TRÌNH KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ PHỤC VỤ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

Việc ĐTH diễn ra với quy mô ngày càng nhanh chóng đã làm gia tăng ô nhiễm,
nước thải sinh hoạt, nước thải bệnh viện và nước thải từ các khu công nghiệp chưa được
thu gom, xử lý triệt để, gây ô nhiễm nặng nề cho các dòng sông lớn, như: sông Đồng Nai,
Sài Gòn, Thị Vải, sông Đáy, sông Nhuệ, sông Tô Lịch…Thêm vào đó, ô nhiễm không
khí cũng ngày càng tồi tệ gây hại cho sức khỏe cộng đồng và môi trường. Nguyên nhân
xuất phát được cho là từ chính sự bùng nổ các hoạt động xây dựng, phá dỡ các công
trình; khí xả thải từ các phương tiện giao thông cơ giới; việc đốt rơm, rạ của người dân;
khói bụi từ các khu vực sản xuất vùng lân cận,… Hiện Việt Nam đang đứng trong top 10
nước ô nhiễm không khí ở châu Á. Đáng chú ý tổng lượng bụi ở các thành phố lớn của
Việt Nam như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng liên tục tăng cao
khiến chỉ số chất lượng không khí (AQI) luôn ở mức báo động .
34
Phát triển nông thôn trong tiến trình CNH, ĐTH cũng không tránh khỏi những tác
động xấu đến môi trường nông thôn. Việc phát triển mạnh các hoạt động xây dựng đô
thị, các vấn đề tồn tại hiện hữu về môi trường tại khu vực nông thôn như chất thải chăn
nuôi, ô nhiễm từ hoạt động tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, ngành nghề nông thôn sẽ
gây sức ép ngày càng tăng đến môi trường nông nghiệp nông thôn trong quá trình xây
dựng NTM gắn với ĐTH.
5.5 Tác động của ĐTH đến thay đổi hình thái kiến trúc từ kiến trúc nông thôn
sang kiến trúc đô thị, thay đổi ranh giới hành chính từ xã lên phường
Sự phát triển đô thị luôn gắn liền với quá trình ĐTH các làng xã vùng ven và các
vùng có mật độ dân cư nông thôn tập trung dày đặc ở diện rộng như hai vùng ĐBSH và
ĐBSCL. Quá trình ĐTH làm biến đổi không gian do mở rộng các khu đô thị mới ra vùng
đồng ruộng ven đô, đồng thời cũng ôm gọn trong lòng đô thị nhiều làng, xã nông nghiệp
- tiểu thủ CN, làng nghề truyền thống tồn tại khá lâu dài. Đây là một tính chất phổ biến ở
các đô thị lớn vùng ĐBSH. Với đặc thù của lối sống cộng đồng với một lịch sử lâu đời,
quá trình ĐTH các làng xã là quá trình chuyển đối cơ cấu kinh tế, cơ cấu dân cư, xã hội
và chuyển biến không gian phức tạp.
Trong quá trình ĐTH, tất yếu phải thay đổi kiến trúc nông thôn bằng kiến trúc đô
thị. Hầu hết các làng đã biến thành phố, phường. Theo đó là quá trình hình thành lối sống
thành thị với nhu cầu cải tạo, mở rộng nhà cũ, xây dựng nhà mới, làm cho cảnh quan văn
hóa xung quanh di tích bị biến dạng, bị thu hẹp, bị lấn chiếm. Khu vực phía ngoài nhanh
chóng bị lấp đầy bởi các dãy nhà ở chiếm chỗ có mật độ cao cùng với các công trình
công cộng, các khu thương mại dịch vụ, nhà máy sản xuất. Từ chỗ là không gian văn hóa
truyền thống của làng xã, nay đình, đền, chùa, chỉ còn chức năng tín ngưỡng. Nhà cửa
nhiều tầng mọc lên quây kín, lấn sát và thu hẹp không gian văn hóa của di tích làm cho
các lễ hội truyền thống không còn không gian trình diễn, các nét đặc trưng văn hóa của
làng xã có nguy cơ mai một.
(34) Báo cáo chất lượng không khí thế giới 2019, Biên dịch: Giải pháp vì Môi trường.

115