Page 117 - Maket 17-11_merged

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

Một phần khu vực nông thôn thuộc làng xã được sáp nhập với một khu vực dân cư
đô thị mới được hình thành, tạo thành một đơn vị hành chính cơ sở. Khu vực nông thôn
kể trên đã được này đã được đô thị hoá bởi sự thay đổi ranh giới hành chính chứ không
phải do sự phát triển của các hoạt động công nghiệp, dịch vụ và hệ thống cơ sở hạ tầng,
là những tác nhân chính của ĐTH. Sự thay đổi này kéo theo sự thay đổi của bộ máy hành
chính cùng với thay đổi quy mô, trình độ, phương thức quản lý từ chính quyền nông thôn
sang chính quyền đô thị. Tại đây cũng sẽ diễn ra sự chuyển biến và xâm nhập lối sống
văn minh đô thị về nông thôn. Người dân sẽ có cơ hội tiếp cận với tiện nghi cuộc sống
như trung tâm thương mại, giải trí, dịch vụ công cộng, y tế công, có điều kiện học tập
cũng như được làm việc trong môi trường tốt hơn. Tuy nhiên các tác động không tốt của
lối sống đô thị như an ninh trật tự xã hội phức tạp, sự xâm nhập của các tệ nạn xã hội (ma
túy, tín dụng đen…), suy giảm chuẩn mực đạo đức xã hội, gắn kết cộng đồng xói mòn,
chất lượng môi trường sống kém… là những thách thức lớn đang đặt ra.

5.6 Tác động của đô thị hóa đến đất đai nông thôn
Chiếm dụng đất nông nghiệp tạo ra nhiều vấn đề bức xúc ở nông thôn. Một bộ phận
không nhỏ nông dân ngoại thành bị mất đất canh tác cho xây dựng đô thị phải chuyển đổi
nghề nghiệp. Trong khi đó, để thu hút đầu tư, các địa phương ồ ạt mở khu công nghiệp
mà phần lớn là lấy đất nông nghiệp. Đất mới chuyển đổi này lại bị sử dụng lãng phí do
thiếu quy hoạch đồng bộ, tỷ lệ lấp đầy nhiều khu công nghiệp rất thấp, gây lãng phí lớn.
Nhiều bất ổn về an ninh xã hội nông thôn gắn liền với những vấn đề đất đai chưa được
giải quyết căn cơ của CNH, ĐTH. Theo thống kê, Việt Nam đã mất 73.000 ha đất canh
tác hàng năm do ĐTH, diện tích trồng lúa giảm 6% chủ yếu là do CNH và ĐTH nhanh
chóng. Diện tích đất được giao để sản xuất lúa gạo dự kiến giảm gần 10% vào năm 2030.

Các vấn đề về lao động, việc làm là hệ lụy tất yếu của quá trình chiếm dụng đất
nông nghiệp, nông thôn. Khi đất đai bị thu hẹp thì người nông dân bị mất đi phần tư
liệu sản xuất quan trọng nhất để tạo nên thu nhập cho cuộc sống của gia định họ và tạo
ra của cải cho xã hội. Theo ước tính thì mỗi ha đất nông nghiệp bị chuyển đổi mục đích
sử dụng sẽ làm mất đi việc làm của 14-16 lao động nông thôn. Những lao động bị mất
việc làm nông nghiệp này bắt buộc phải di chuyển tự phát về các thành phố hoặc đô thị
lớn tìm kiếm việc làm khác. Nhưng do mô hình tăng trưởng vừa qua không kèm theo
tạo nhiều việc làm, nên lao động dư thừa bị ùn tắc ở nông thôn cùng nhiều hệ lụy chưa
thể giải quyết.
5.7 Tác động của đô thị hóa đến văn hóa - xã hội

Những vấn đề phức tạp về quản lý xã hội tất yếu diễn ra ở cả đô thị và nông thôn.
Những tệ nạn xã hội cũng xảy ra ngày càng nhiều trong các vùng nông thôn được ĐTH.
Trong khi đó, việc quản lý lao động nhập cư còn yếu kém, tình hình an ninh trật tự và an
toàn xã hội ở cả nông thôn và thành thị trở nên rất phức tạp.

116