Page 448 - Maket 17-11_merged
P. 448
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
phí hằng năm bố trí hạn chế cho nên các mục tiêu về số lượng đạt thấp. Các chương trình
khuyến nông tuy đã có các nội dung về ƯDCNC trong nông nghiệp (như sản xuất theo
quy trình Vietgap) nhưng nội dung còn thiếu, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển nông
nghiệp ƯDCNC. Nguồn cán bộ khuyến nông còn thiếu, chưa có các hoạt động khuyến
khích và kiểm soát nông sản ứng dụng các nội dung được tập huấn vào sản xuất.
Hạn chế về ngân sách đầu tư và đầu tư của doanh nghiệp và phát triển KHCN
tại khu vực nông thôn
Về đầu tư công cho nghiên cứu KHCN hiện nay, giai đoạn 2005-2015 chiếm khoảng
2,3% tổng vốn đầu tư cho toàn ngành NN&PTNT và tương đương 13% tổng kinh phí sự
nghiệp khoa học của cả nước. Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam đầu tư
cho nghiên cứu và phát triển ngành nông nghiệp tương đương 0,2% GDP nông nghiệp,
trong khi đó ở Braxin là 1,8% và Trung Quốc là 0,5% . Chính phủ đã tăng đầu tư cho
3
nông nghiệp gần 50% trong giai đoạn 2013-2017. Tăng trưởng của chi tiêu nghiên cứu
nông nghiệp trong giai đoạn này chậm hơn đáng kể. Phần lớn ngân sách nhà nước cho
nông nghiệp được phân bổ cho việc phát triển công trình thủy lợi lớn dành cho đất trồng
lúa (Ngân hàng Thế giới và Chính phủ, 2017). Theo khảo sát về Chỉ số KHCN Nông
nghiệp (ASTI, 2020), thì với mức độ phát triển nhu của Việt Nam, đầu tư cho nghiên cứu
KHCN trong nông nghiệp lẽ ra nên ở mức 0,86% GDP Nông nghiệp, tức là cần gấp 4 lần
so với hiện nay . Nhìn chung, đầu tư cho công tác nghiên cứu khoa học và chuyển giao
4
công nghệ ở nước ta còn thấp, chưa tới ngưỡng nên chưa tạo ra được sản phẩm KHCN
mang tính đột phá.
Đối với chính sách xã hội hoá hoạt động KHCN NN và NT thì hiện có khoảng 7%
doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận từ kết quả KH&CN từ nguồn ngân sách nhà
nước; hơn 90% doanh nghiệp còn lại tự đầu tư nghiên cứu hoặc nhận chuyển giao kết
quả KH&CN bằng toàn bộ nguồn vốn của chính doanh nghiệp. Hiện nay, một số doanh
nghiệp và DNKHCN đã hình thành trung tâm hoặc viện nghiên cứu và trích thu nhập
của mình để hình thành quỹ phát triển KH&CN nhằm tạo nguồn tài chính chủ động đầu
tư cho hoạt động KH&CN, giúp đổi mới, nâng cao trình độ công nghệ, năng suất, chất
lượng, sức cạnh tranh của doanh nghiệp như Viettel, Phenikaa, Vingroup (Linh Chi,
2020 ).
Doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn còn hạn chế về số
lượng và năng lực đổi mới sáng tạo. Số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực
NLTS không nhiều (khoảng 10.085 DN năm 2019, nếu tính tất cả doanh nghiệp tham gia
chuỗi giá trị nông sản thì tổng số lên đến khoảng 50.000 doanh nghiệp), hơn nữa chủ yếu
là các doanh nghiệp vừa và nhỏ nên đầu tư cho các hoạt động R&D còn hạn chế. Hiện
(3) Chris Jackson (WB) Agricultural Research in Vietnam Recent Trends and Emerging Challenges, 2015
(4) Viện KHNNVN và IFPRI, Chỉ số KHCN nông nghiệp 2020.
446