Page 59 - Dimensi Baharu Zakat di Malaysia

© DIMENSI BAHARU ZAKAT DI MALAYSIA
ISBN 978-967-2959-04-5

perkataan iaitu Qawaid dan Fiqhiyyah, yang mempunyai maksud
yang berlainan pada mulanya.
ﺪ
ﻗ ﺎ
ة
Qawaid ialah perkataan jamak kepada perkataan ﻋ yang
mempunyai pelbagai maksud; pertama kestabilan dan tetap, kedua
asas. Manakala dari sudut istilah pula, ianya bermaksud isu, perkara,
hukum dan gambaran keseluruhan (Al-Dusari, 2002). Fiqhiyyah
pula ialah berasal daripada ﻘ yang membawa maksud ilmu
ﮫ
ﻓ
berkaitan sesuatu perkara dan kefahaman terhadap perkara tersebut
(Ibnu Manzur, 1992). Fiqh dari sudut istilah ialah ilmu tentang
hukum hakam syarak berkaitan perbuatan yang dikeluarkan
daripada dalil-dalil yang jelas (Al-Isnawi, 1999). Menurut Ibnu
Hazm(t.t), fiqh ialah pengetahuan tentang hukum hakam Syariah
daripada Al-Quran dan ucapan rasul. Ianya membawa maksud
pengetahuan berkaitan nasikh, mansukh ayat-ayat Al-Quran dan
Hadith-Hadith, serta kesahihan sesuatu Hadith, termasuk apa-apa
yang telah disepakati ulama atau apa-apa yang diperselisihkan
ulama.
Dari sudut istilah Qawaid Fiqhiyyah ialah ilmu yang
membincangkan isu-isu fiqh keseluruhan dari sudut maknanya, apa-
apa kaitan dengannya, yang menerangkan tentang rukun-rukunnya,
syarat-syaratnya, sumber rujukannya, kehujahannya,
kewujudannya, perkembangannya, apa-apa yang dikeluarkan
daripadanya dan apa-apa yang dikecualikan daripadanya(Al-
Bahisin, 2011). Walaupun secara zahirnya, ilmu Qawaid Fiqhiyyah
ini merupakan satu bentuk formula umum berkaitan tentang
pengeluaran hukum hakam Fiqh, namun sebenarnya ilmu ini terbina
di atas nas-nas syarak yang jelas sama ada daripada Al-Quran
mahupun Hadith. Ianya bukanlah perkara yang terbina dengan
sendirinya ataupun direka cipta oleh ulama-ulama berdasarkan
kepada akal fikiran dan khayalan mereka. Setiap kaedah mempunyai
sandaran dan asal usulnya yang tersendiri yang menyebabkan
Qawaid Fiqhiyyah mempunyai hubung kait yang kuat dengan dalil-
dalil syarak. Menurut Al-Bahisin(1998), perkembangan ilmu
Qawaid Fiqhiyyah ini boleh dibahagikan kepada beberapa peringkat
iaitu;

50
50