Page 104 - حقوق مشاورين املاک39
P. 104
.12مشاع و مفروز
اصطلاح مفروز در برابر مشاع زمانی بکار میرود که از نظر مقررات ثبتی ،قصد جدا کردن یک قسمت از سهم
مالکیت یکی از شرکاء از سهم سایر شرکاء در ملک معین مطرح باشد .یعنی اگر چند نفر هر کدام مقدار
مشاعی از ملک را مالک باشند و بخواهند سهم خود را مفروز کنند تا مستقلا از ملک خود بهره برداری کنند
باید آن ملک به نسبت سهم مشاعی مالکان میان آنان افراز شود.
منظور از مشاع یا ملک مشاع ملکی است که میان چند نفر مشترک باشد و در قبال ملک مفروز استعمال
می شود منظور از مفروز ملکی است که بعد از اشاعه به صورت چند سهم جداگانه درآمده و میان شرکا
تقسیم شده باشد.
ممکن است دو یا چند نفر ملکی را به شرکت مالک باشند بدون اینکه سهم هر کدام از آنان از نظر حدود
و مشخصات مشخص باشد این ملک مشاع بین مالکین است و اگر مالکین با تراضی هم قسمت مجزا و
معلومی را برای هر یک از شركاء مشخص و تصرف کردند یعنی در ازای سهم مشاعی قسمت معین از ملک
را اختصاص به مالک معین دادند سهم هر یک را مفروز می نامیم.
.
.13وقف
مطابق قانون مدنی وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود؛ یعنی اینکه فردی با
نیت انسان دوستانه و خیرخواهانه مانع نقل و انتقال تمام یا بخشی از اموالش شود تا بدین وسیله دیگران
برای همیشه از مال او استفاده کنند .فرضا شخصی خانه مسکونی اش را وقف ایتام می کند تا از محل آن
برای مراقبت و نگهداری کودکان بی سرپرست استفاده شود به فردی که وقف برای او صورت گرفته موقوف
علیه گفته می شود .ممکن است وقف برای تعداد زیادی از مردم باشد که به آن وقف عام می گویند مانند وقف
زمین برای بیمارستان یا مدرسه در ضمن وقف معمولا واقف کسی را برای اداره امور وقف تعیین می کند به
این فرد متولی یا ناظر میگویند که وظیفه او تصمیم گیری و نظارت و بازرسی بر اموال وقف شده است .گاهی
اوقات واقف ،خود را متولی امور وقف قرار میدهد .برای تحقق وقف باید واقف به هر لفظی آن را قبول کند که
صراحتا دلالت بر وقف مال می کند و قبول کسی که وقف به نفع او صورت گرفته یا اداره و سازمان مربوط مالی
را میتوان وقف نمود که با استفاده از آن اصل مال از بین نرود بنابراین اموال خوراکی یا مصرفی را نمی توان
وقف نمود وقف برای مدت نامحدود است پس نمیتوان برای آن زمان تعیین نمود.
واقف باید مالک مالی باشد که وقف می کند و نمیتوان نسبت به مال خویشان و اموال دیگران تصمیم به
وقف نمود کسی که به عنوان متولی تعیین شده است ،در صورت قبول این سمت حق استعفا ندارد و حتی
واقف یا دولت هم نمیتوانند او را عزل کنند ،مگر اینکه در وقف نامه قید شود .چنانچه متولی مرتکب خیانت
شد یا در صورت اثبات عدم عدالت او واقف یا دادگاه حق عزل او را دارند ولی اگر در وقف نامه چنین قیدی
نباشد و متولی مرتکب خیانت نسبت به اموال موقوفه شود دادگاه فرد امینی را برای نظارت در کنار او
تعیین می کند ممکن است واقف شرط خاصی را برای متولی تعیین کند فرضا متولی محلی را فرد متاهل
تعیین کند .حال در صورتی که متولی همسرش را طلاق بدهد از سمت تولیت عزل خواهد شد.
متولى حق دارد برای اداره امور وقف اجرت دریافت کند این دستمزد مطابق نظر واقف پرداخت می شود
ولی اگر واقف مبلغی را تعیین نکرده باشد اجرت المثل دریافت می کند .
چنانچه به مرور زمان مالی که وقف شده از بین برود؛ برای مثال خانه ای آنقدر فرسوده شود که رو به
خرابی باشد و غیر قابل استفاده شود یا در اثر زلزله ویران شود ،وقف منحل می شود و باید با فروش آن
محل پول به دست آمده را در امری که نزدیک به نظر واقف است هزینه کرد بنابراین فروش مال وقف
ممنوع است مگر در سه مورد :
.1خراب شدن مال موقوفه
.2ترس از خراب شدن مال به حدی که امکان بازسازی آن نباشد.
.3اختلاف میان موقوف علیهم (کسانی که وقف برای آنها صورت گرفته) به حدی شدید و جدی باشد که
امکان قتل و خونریزی داده شود.
92
