Page 119 - حقوق مشاورين املاک39
P. 119
3-4معرفی مال غیر به عوض مال خود
ماده 2قانون مجازات اشخاصی که مال غیر را به عوض خود معرفی مینمایند ،مصوب ا 3اردیبهشت
1308مقرر میدارد :محکوم« علیه یا مدیون یا ضامن یا کفیلی که بدون مجوز قانونی و با علم به این که
مال متعلق به او نیست ،مال خود معرفی کرده و عملیاتی نسبت به آن مال شده باشد مطابق قسمت اخیر
ماده 238قانون مجازات عمومی مجازات خواهد شد ).میتوان گفت فروش مال غیر به عنوان مال خود ،یا
تحویل مال غیر به عنوان مبیع با توجه به خصوصیات مورد میتواند کلاهبرداری محسوب و مرتکب علاوه
بر مجازات عمل به پرداخت ضرر و زیان واره محکوم شود.
.5کلاهبرداری
از جمله جرایمی که ادر کلیه کشورها شایع است ،جرم کلاهبرداری« است .این جرم مانند بیشتر عناوین
مجرمانه دیگر در قانون تعریف نشده است ،اما باتوجه به ماده 1قانون تشدید مجازات مرتکبان ارتشا و
اختلاس و کلاهبرداری مصوب 28/6/1364مجلس شورای اسلامی و تایید مجمع تشخیص مصلحت نظام،
میتوان آن را این گونه تعریف کرد :کلاهبرداری« عبارت است از بردن مال غیر با توسل به وسايل متقلبانه به
دلیل تحولات صنعتی و پیچیده شدن روابط اجتماعی ،مصادیق این جرم همواره در حال تغییر و دگرگونی است.
روشهای جدید تقلب و نیرنگ موجب شده است که کلاهبرداران حرفه ای به بهانه محدودیت قوانین در تعریف
کاملی از جرم کلاهبرداری از تحمل مجازات شانه خالی کنند در کلاهبرداری نوعی خاص از حیله که همراه با
وانمود سازی و فعل مثبت و تظاهرات مادی باشد به کار میرود شناخت عناصر تشکیل دهنده جرم کلاهبرداری
برای تفکیک این جرم از سایر جرایم علیه مالکیت ضروری است ،زیرا برخی از عناوین مجرمانه مانند سرقت و
خیانت در امانت وجوه مشترکی با کلاهبرداری دارند و فقط با شناخت عناصر و ویژگیهای خاص هر کدام میتوان
یکی را از دیگری تمییز داد مثلا در سرقت میگوییم گرچه این جرم با کلاهبرداری از دو جهت مشابه اند چرا که
موضوع هر دو «مال» است و قصد مرتکب در هر دو این است که مالی را از دیگری ببرد ،اما از جهاتی نیز با
هم متفاوتند زیرا در سرقت اولا مالک مال اطلاعی از بردن مال خود توسط دیگری ندارد ،ثانیا راضی به این کار
نیست؛ در حالی که مالک در کلاهبرداری با اطلاع و رضایت خود مال خویش را در اختیار کلاهبردار قرار میدهد.
هم چنین در خیانت در امانت اگرچه مال با رضایت مالک در اختیار خائن قرار میگیرد اما این رضایت و تسلیم
مال از سوی مالک به خائن در اجرای عقودی مانند اجاره رهن وکالت و ....است؛ بدون اینکه خدعه و نیرنگی
در کار باشد ولی در کلاهبرداری این گونه نیست بلکه تسلیم مال و رضایت مالک در اثر توسل به وسایل متقلبانه
از سوی کلاهبردار حاصل می شود.
.6خیانت در امانت
جرم خیانت در امانت مانند جرایمی چون قتل سرقت کلاهبرداری از گذشته های دور وجود داشته است
احادیث و دستورات زیادی از بزرگان دین درباره امانت داری وجود دارد .ماده 674قانون مجازات اسلامی
مقرر داشته :هرگاه اموال منقول یا غیر منقول يا نوشته هایی مانند سفته چک قبض و نظایر آن به عنوان
اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و بنا بر این بوده
است که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد اما شخصی که آن اشیاء نزد او بوده ،آنها را به
ضرر مالکان یا متصرفين آنها استعمال یا تصاحب يا تلف یا مفقود نماید به حبس از 6ماه تا 3سال محکوم
خواهد شد اجاره امانت و رهن عقودی هستند که مردم روابط معاملاتی خود را در قالب آنها تنظیم و انشاء
می کنند .
107
