Page 81 - حقوق مشاورين املاک39
P. 81
.19سند صد و چهل و هفتی ()147
از مهمترین انواع اسناد می توان به اسناد 147اشاره کرد در این نوع اسناد متقاضیان با استفاده از قولنامه
و … درخواست تقاضای صدور سند به نام خود از اداره ثبت اسناد و املاک کشور می کنند و بر اساس ماده
147قانون ثبت برای دریافت آن اقدامات لازم انجام می شود .
.20اسناد تجاری
برات سفته و چک از جمله معروف ترین اسناد تجاری هستند و حتی اگر میان اشخاص غیر تاجر رد و
بدل شوند نیز تابع قانون تجارت هستند اما عنوان کلی اسناد تجاری به برات و سفته و چک محدود
نمی شود .در دنیای تجارت بسیاری از اسناد چنین عنوانی دارند؛ مانند قبض انبار سند در وجه حامل
اوراق بهادار اوراق قرضه اوراق سهام بارنامه و اسناد اعتباری این اسناد که در تجارت استفاده میشوند
سند تجاری هستند .منظور از اسناد تجاری در ایران معمولا اسنادی است که از بسیاری جهات به برات
شبیه اند و خصوصیت های عمده آن را دارند این اسناد سفته و چک میباشند.
ویژگیهای مشترک برات سفته و چک به گونه ای است که در مورد آنها به جای عنوان اسناد تجاری
میتوان از عنوان استاد براتی استفاده کرد این اسناد جملگی قابل ظهر نویسی اند .ارزش آنها به پول
جاری روی آنها ذکر شده است و در مدت کوتاهی قابل پرداخت هستند .متعهد برات سفته یا چک به
دلیل امضای این اسناد نمیتواند در مقابل دارنده آن به ایراداتی متوسل شود که میتوانست آنها را در
مقابل انتقال دهنده به علت معامله ای که به لحاظ آن سند براتی صادر کرده مطرح کند زیرا تعهد
براتی از تعهد حاصل از معامله اصلی جدا و مستقل است مثلا در معامله اتومبیل خریدار نمیتواند به
دلیل اختلافی که با فروشنده پیدا کرده است از پرداخت وجه چک یا سفته خودداری کند .به همین
دلیل اسناد مورد بحث به عنوان وسیله پرداخت نقشی نظیر پول دارند البته باید به این نکته مهم
توجه داشت که در حقوق ما پرداخت از طریق برات سفته و چک بدهکار را بری الذمه نمی کند در
حالی که پرداخت به پول باعث برائت ذمه متعهد می شود بنابراین هرگاه در معامله ای مثل بیع از
پول به عنوان وسیله پرداخت استفاده شود تعهد متعهد (خریدار) که ناشی از معامله اصلی است با
تسلیم مبلغی پول ساقط می شود ؛ اما اگر به جای پول از اسناد تجاری مزبور استفاده شود تا زمانی
که وجه این اسناد به صورت تسلیم پول و یا واریز به حساب متعهد پرداخت نشود تعهد متعهد
(خریدار) همچنان باقی خواهد بود.
دارنده برات سفته و چک میتواند به صرف تقدیم دادخواست و بدون آنکه درصدی از خواسته را به
عنوان خسارت احتمالی خوانده بپردازد تقاضای صدور قرار تامین خواسته کند و نیز اینکه ماده 2قانون
صدور چک ،آن را در ردیف اسناد لازم الاجرا قرار داده است و دارنده چک میتواند برای وصول وجه
چک ،علاوه بر دادگستری به اداره های ثبت مراجعه کند.
از طرفی این اسناد ،متضمن این مزیت مهم هستند که امضاکنندگان آنها در مقابل دارنده مسئولیت
تضامنی دارند و به حکم ماده 249قانون تجارت ادرصورت عدم پرداخت وجه سند در موعد مقرر،
دارنده میتواند به صادرکننده ،قبول کننده (در مورد برات) ،ظهرنویس و ضامن هریک از آنها منفردا یا
مجتمعا مراجعه کند ،بدون اینکه رعایت حق تقدم و تاخر تعهدات مسئولان لازم باشد .به علاوه همان
طور که گفته شد ،متعهد سند براتی در مقابل دارنده سند مسئول است و نمیتواند به ایراداتی در مقابل
دارنده متوسل شود که احتمالا میتوانست علیه واگذارکننده سند به آنها استناد کند.
69
