Page 82 - حقوق مشاورين املاک39
P. 82
.20-1صدور چک بلامحل ،جنبه های کیفری و حقوقی آن
طبق قانون صدور چک ،چکهای صادرشده در عهده بانکهای ایرانی ،در حکم اسناد لازم الاجرا می باشند .لذا
دارنده چک درصورت مراجعه به بانک و عدم دریافت تمام یا قسمتی از وجه آن ،به علت بی محل بودن آن،
یا به هر علت دیگری که منتهی به صدور گواهی عدم پرداخت چک شود ،میتواند طبق قوانین و آیین نامه
های مرتبط با اجرای اسناد رسمی ،وجه آن را از صادر کننده وصول کند .برای به اجرا گذاشتن چک در مراجع
ثبتی ،باید مراحلی از نظر قانون چک و نیز قانون ثبتی رعایت گردد ،از جمله طبق ماده ا قانون چک ،دارنده
چک باید در مرحله نخست به بانک محال علیه (بانکی که بايد وجه را بپردازد) مراجعه و درصورت دریافت
نکردن وجه ،گواهی عدم پرداختن وجه را از بانک گرفته و پس از تکمیل فرم مخصوص آن را به قسمت اجرای
ثبت تحویل دهد.
برابر ماده 7قانون صدور چک اصلاحی 1372مرتکب جرم مزبور در موارد تخلف مندرج در ماده 3
قانون ،مثلا اختلاف در مندرجات و امثال آن مستوجب مجازات 6ماه تا 2سال حبس و تامین خسارت
شاکی است .برابر ماده 13قانون مزبور با ممنوعیت صدور چک به عنوان تضمین با تامین اعتبار یا
مشروط ،وعده دار یا سفیدامضا ،صادرکننده درصورت شکایت ذی نفع و عدم پرداخت وجه چک ،به
مجازات حبس محکوم خواهد شد .فلسفه ضمانت اجرای کیفری چک بر این اساس است که قانون
گذار خواسته است از طلب دارنده چک حمایت کند .ماده ا ا قانون صدور چک اصلاحی مقرر میدارد:
جرایم مذکور در این قانون بدون شکایت دارنده چک قابل تعقیب نیست و درصورتی که دارنده چک
تا 6ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند يا از ظرف شش ماه از تاریخ صدور
گواهی عدم پرداخت شکایت ننماید ،دیگر حق شکایت کیفری نخواهد داشت ».منظور از دارنده چک
در این ماده شخصی است که برای اولین بار چک را به بانک ارایه داده است و برای تشخیص اینکه
چه کسی اولین بار برای وصول وجه چک به بانک مراجعه کرده است بانکها مکلف اند به محض
مراجعه دارنده چک هویت کامل و دقیق او را در پشت چک با ذکرتاریخ دقیق قید نمایند .همچنین
باید به این نکته توجه داشت کسی که چک پس از برگشت از بانک به وی منتقل گردیده حق شکایت
کیفری نخواهد داشت مگر آنکه انتقال قهری باشد مثل اینکه دارنده چک فوت کند و چک از طریق
ارث به ورثه او منتقل شود.
.20-2سفته و نحوه مطالبه آن
سفته ،سندی است که به موجب آن امضا کننده تعهد می کند مبلغی وجه را در زمان معین یا به محض
مطالبه از سوی دارنده ،در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد آن شخص کارسازی کند .سفته قایم به
وجود دو شخص است .1صادر کننده که مدیون و بدهکار است .2شخص دیگر که ممکن است در هنگام
صدور سفته معین یا نامعلوم شود.
در صورتی که سفته برای شخص معین صادر شود نام و نام خانوادگی او در سفته آورده می شود .در غیر
این صورت به جای او در وجه حامل نوشته می شود در مورد اول شخص معین و در مورد دوم دارنده سفته
در مقابل صادر کننده طلبکار می شود و باید مبلغ سفته را در سررسید آن بپردازد .اگر عندالمطالبه باشد صادر
کننده باید به محض مطالبه مبلغ را پرداخت کند.
.20-3برات
برات نوشته ای است که به موجب آن شخصی به شخص دیگر امر می کند ،مبلغی در وجه یا به حواله کرد
شخص ثالثی در موعد معینی پرداخت کند کسی که برات را صادر می کند براتکش یا محیل و کسی که مبلغ
برات را باید بپردازد براتگیر یا محال علیه و کسی که مبلغ برات را دریافت می کند دارنده برات و یا محال له
می نامند.
70
