Page 239 - thphanvantriq1_1105581_1ho-chi-minh-bien-nien-tie
P. 239
239
Nguyễn Ái Quốc bị Tòa án Vinh (Nghệ An) xử vắng mặt và đã bị khép vào tội tử
hình.
- Biên bản danh sách kết án của Tòa án Vinh, ngày 10-10-1929. Bản chụp
lưu tại Viện Hồ Chí Minh.
Tháng 11
Nguyễn Ái Quốc rời Xiêm đi Trung Quốc.
Trong thời gian hoạt động ở Xiêm, Nguyễn Ái Quốc đã làm rất nhiều cho công tác
giáo dục, tuyên truyền và tổ chức, tạo nên một sự thay đổi lớn trong phong trào Việt
kiều ở đây. Nếu trước kia, khi ở Trung Quốc, Nguyễn Ái Quốc từ phương bắc tuyên
truyền về nước, thì giờ đây, ở Xiêm, Người đã tuyên truyền về nước từ phía tây.
Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc, dù đã hết sức cẩn thận vẫn không thể hoàn
toàn giữ kín được. Thực dân Pháp sinh nghi, tung mật thám dò tìm. Người bị theo
dõi ráo riết. Gặp khi nguy hiểm quá, Người thậm chí đã phải lánh vào chùa, tạm cắt
tóc đi tu để tiếp tục hoạt động.
Nói về việc Nguyễn Ái Quốc rời Xiêm lần này, Trần Dân Tiên trong Những mẩu
chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch đã viết:
“Ông biết rõ tình hình trong nước. Hai việc quan trọng làm cho ông từ giã nhà
1)
chùa và nước Xiêm. Việc thứ nhất là cuộc bạo động của Quốc dân Đảng đang chuẩn
bị. Nhận xét cuộc bạo động đấy quá sớm và khó thành công, ông muốn bàn lại kế
hoạch với anh em Quốc dân Đảng… Việc thứ hai: vừa mới đây “Tân Việt” và “Hội
Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí” lại chia ra hai nhóm. Mỗi nhóm tổ chức
thành một Đảng Cộng sản. Như thế, lúc bấy giờ ở Việt Nam có ba Đảng Cộng sản.
Mặc dầu sự khủng bố của Pháp, “Hội Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí”
phát triển rất nhanh chóng. Nhưng sự chia rẽ đã làm cho những người yêu nước lo
lắng. Vì chia rẽ thì suy yếu”.
- Trần Dân Tiên: Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch,
Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1975, tr. 76, 78, 79.
Tháng 12, ngày 23
Nguyễn Ái Quốc đến Trung Quốc chuẩn bị cho Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng
sản Việt Nam.
- Báo cáo ngày 18-2-1930 của Nguyễn Ái Quốc gửi Quốc tế Cộng sản. Bản
chụp lưu tại Viện Hồ Chí Minh.
CHÚ THÍCH VÀ BẢN CHỈ DẪN TÊN NGƯỜI
CHÚ THÍCH
1. Phong trào đấu tranh ở Trung Kỳ: Năm 1908, ở các tỉnh Trung Kỳ đã bùng nổ
phong trào đấu tranh quyết liệt của nông dân chống sưu cao thuế nặng, chống đi lao
