Page 136 - Neşide Dergisi 5.Sayı E-Book

kapıları açıp kara attılar. Kışın gittik, kar yağarken. oraya, burada savaş olacak. Sizi savaştan kurtarı-
Dayımın oğlu trenden indi, 18 yaşında, oğlan yok yoruz dediler. İki haftalık yiyecek alın kendinize.
oldu, kaldı orada... Evler soğuk, beş evin milletini Başka bir şeye gerek yok. Orası soğuk memle-
bir eve doldurdular. Kazakistan’da beş evi bir eve kettir üstünüze bir şeyler alın. Sizi iki hafta sonra
25
tepiyorlar... Kızılorda’daydık” . geri getireceğiz dediler. Vagonda ölen rahmetlik
nenemin evinde pekmezimiz vardı, ağzını kapat-
Ahıska Türkleri, insan taşımacılığı için hiç de
tı; sıçan girmesin, geliriz yine yeriz diye. Kapıları
uygun olmayan vagonlara rastgele bindirile-
kilitledik... Bir kumluk vardı, bizi orada topladılar...
rek kapıları dışarıdan kilitlenmiştir. Orta Asya’ya
Zaten babamı 1942 Alman savaşına götürmüşler,
gelindiğinde Kazakistan, Kırgızistan ve Özbe-
oradan gelemedi... Bir abim vardı 12 yaşınday-
kistan’da daha önce belirlenen yerlerde ve be-
dı, bacım 8 yaşındaydı, ben de 4 yaşımdaydım,
lirlenen sayıda vagon diğerlerinden ayrılmış,
bir de annem vardı... Bizi Amerikan maşinalarına
tren yoluna devam etmiştir. İnsanların vagonlara
yüklediler. Annem sandık almıştı, içine kömey-
planlı olarak bindirilmemeleri, aile bireylerinin
di, pestildi, pastırmaydı koymuşlar. Minderi bile
birbirlerinden koparak ayrı düşmelerine neden
koymadılar, izin vermediler ki alalım... Gece sür-
olmuş, sürgünden sonra yıllarca birbirlerine kavu-
düler... Köprü vardı oradan üç aile daha aldılar...
şamamışlardır. Sürgünün yapıldığı dönem böl-
26
Borjomi tarafına getirdiler... Orada vagona yükle-
gede kış mevsiminin hüküm sürdüğü dönemdir. diler. Dört aile olduk... Kilitlediler bizi... Küçük bir
Sürgün çok zor koşullarda gerçekleşmiş; insanlar
pencere yapmışlar, altta da bir delik, tuvalet için...
soğuk, açlık ve hastalıkla baş etmeye çalışmış- Yirmi günden fazla yoldaydık. Şimdi hatırlıyorum,
lardır. Vagonlarda ısıtma sistemi ve tuvaletin ol- Volga çayına gelmişiz. Orada durdurdular. Sonra
mayışı nedeniyle birçok insan soğuktan ölmüş;
insanlar bağırmaya başladı bizi öldürecekler diye.
geleneksel terbiye çerçevesinde kadınlar aile Beriya bir emir vermiş ki Volga çayına atın vagon-
büyüklerinin yanında tuvalet gereksinimlerini ları. Sonra Stalin demiş, zaten soğuk memlekete
giderememekten ötürü yaşamlarını kaybetmiş- gidiyorlar, orada da ölürler... Bizi sonra getirdiler
lerdir. Sürgün yolculuğu sırasında ölen binlerce yerleştirdiler bir Kazakistan köyüne. Her köye iki
insanın büyük çoğunluğunu çocuklar, yaşlılar ve tane üç tane aile yerleştirdiler... Aç susuz kaldık
kadınlar oluşturmuştur. Vagon kapılarının günde ...” 28
sadece bir kez açılması, sınırlı miktarda yiyecek
1949 yılında, İçişleri ve Adalet Bakanlıklarının
ve su verilmesi, temel gereksinimlerinin gideril-
mesi için çok az süre tanınması, can kayıplarının Milliyetler Komiseri Lavrenti Beriya için hazırladığı
raporda sürülen Ahıska Türklerinin sayısı 94.955
binleri bulmasında başta gelen temel etkenlerdir.
olarak verilmiş, 17 bin Ahıska Türkü’nün sürgün
Yaklaşık 40-45 gün süren yolculuk sırasında ölü-
yolculuğu sırasında öldüğü belirtilmiştir. Kaynak-
lerin gömülmelerine bile izin verilmemiş, çoğu
larda, yolculuk sırasında ölenlerin sayısının 15 bin
insan trenin duracağı ana kadar ölülerini sakla-
ile 30 bin arasında değiştiği, hatta çoğunluğu ço-
maya, tren durduğunda da çok kısıtlı bir sürede
cuk ve yaşlılardan oluşan 50 bin kişiyi bulduğu da
ölülerini gömmeye çalışmışlardır. Bunu yapmaya
ileri sürülmektedir. Bu rakamlara, sürgün sırasın-
fırsat bulamayanların ölüleri, askerler tarafından
zorla alınıp rastgele dışarı atılmıştır. 27 da yerleşim yerlerinde bulunmayan, adları ve yer-
leri belirlendikçe sürgün edilen insanlarla, askere
9 Aralık 2015 tarihinde, Ankara’da ‘Ahıska alınanlar dâhil değildir. Askerdeki Ahıska Türkleri
Türkleri Lobisi’ tarafından düzenlenen Ahıska cepheden döndükten sonra sürgünden haberdar
Türklerinin 1944 sürgününü anma programında, olmuşlar, yakınlarının bulunduğu yerlere daha
sürgüne maruz kalmış bir Ahıska Türkü yaşadıkla- sonra gönderilmiş ya da kendi olanaklarıyla ulaş-
rını şöyle anlatmıştır: mışlardır. 29
“Tam bir gün içinde bütün köyleri asker sardı. “Neden Sovyet Yönetimi Meshetleri deporte
Hiç kimse bir yere gidemedi. Akşama yakın Ruslar etti?” Bu belki de Türkiye’nin II. Dünya Savaşı’nda
ve Gürcülerle bir meclis kuruldu orada. Dediler SSCB’ye karşı hareket etmesi ve Ahıskalıların da
ki sizi soğuk memlekete süreceğiz. Gideceksiniz Türkiye’ye destek verme ihtimali üzerine yapıl-
25 Ayşegül Aydıngün, Ali Asker, Aslan Yavuz Şir, Gürcistan’daki Müslüman Topluluklar Azınlık Halkları, Kimlik, Siyaset, Terazi Yay., Avrasya İncele-
meleri Merkezi, T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, 2016, s. 278.
26 Ayşegül Aydıngün, İsmail Aydıngün, s.44.
27 Ayşegül Aydıngün, İsmail Aydıngün, s. 44.
28 Serhat Keskin, Özge Anaç, “Ahıska Türklerinin 1944 Sürgününden Günümüze Gürcistan’a Geri Dönüş Mücadelesi ve 2007 Yılına Kadar Dönen-
lerin Durumu”, Edit. Ayşegül Aydıngün, Ali Asker, Aslan Yavuz Şir, Gürcistan’daki Müslüman Topluluklar Azınlık Halkları, Kimlik, Siyaset, Terazi
Yay., Avrasya İncelemeleri Merkezi, T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, 2016, s. 277.
29 Ayşegül Aydıngün, İsmail Aydıngün, s.45.

134