Page 11 - نگرش فارسیآموزان درباره نقش متون ادبی در آموزش زبان‌فارسی به غیر‌فارسی‌زبانان
P. 11
20زبانشناسی اجتماعی ،دورۀ سوم (سری جدید) ،شمارۀ ،3پیاپی ،11تابستان 1399
متنهای ادبی در این مطالعه نشان مـیدهـد کـه بسـیاری از این پژوهش با پـژوهش اصـغرپور ماسـوله و ذوالفقـاری
فارسیآموزان در این نمونه احساس میکنند که نوع گـزینش ( )1396همخوانی دارد .فارسیآمـوزان نسـبت بـه اسـتفاده از
کتابها ،مدرسان ،روشهای بـهکارگیری مـتنهـای ادبـی و داستانهای سادهتر نگرش مثبتتری دارند؛ اما نسبت به شعر
تدریس آنان ،بیش از سایر عوامل ،شکلدهندۀ نگـرش آنـان تمایل چندانی نداشتند .شاید دلیل این موضوع آن اسـت کـه
نسبت به ادبیات فارسی است؛ زیرا بـه نظـر مـیرسـد برخـی در شعرها عموم ًا واژههای دشوار و نمادهای بیشتری بـه کـار
دیگر از عوامل اجتماعی تأثیرگذاری بر نگرش ،مانند خـانواده رفته است و درک نمادها برای آنان آسان نیست .ایـن همـان
و دوستان نقش مثبت چندانی ندارند .هر چند که ممکن است چیزی است که در پژوهش خطیب و عسکری ( )2012بر آن
فارسیآموزان از مزیتهای نقش مطالعۀ مـتنهـای ادبـی در تأکید میگردد که استفاده از متون معتبر ادبی ساده به ایجـاد
آموزش زبان آگاه نباشند یا همـانگونـه کـه گفتهانـد ،یـافتن یـک محـیط یـادگیری بهتـر کمـک مـیکنـد .در پـژوهش
داستانهای مناسب بـرای یـادگیری زبـان فارسـی برایشـان موتوسامی و همکاران ( )2017زبانآموزان بزرگسال ،بهتـرین
دشوار باشد ،به نظر مـیرسـد کـه مدرسـان زبـان چنـانچـه راه یادگیری متنهای ادبی را بهاشتراکگـذاری اندیشـههـا و
بخواهند مطالعۀ متنهای ادبی را به یک تجربـۀ غنـیسـازی نظرها میدانند .در این پـژوهش نیـز بـه نظـر مـیرسـد کـه
زبانی تبدیل کنند ،باید برنامههای آموزشـی خـود را بـا دقـت فارســیآمــوزان دربــارۀ متــون ادبــی در کــلاس درس بــا
برنامهریزی کنند و در نقشهای متفاوت یک مدرس زبان ،از
همتایانشان به بحث میپردازند.
جمله راهنما و منبع به درستی عمل کنند. در پژوهش غزالی و دیگران ( )2009مهمتـرین معیـار در
در پایان این بخش ،شایسته است پیشنهاد شود که برای انتخاب متن ،انتخاب خود دانشجویان بود و تمایل داشتند که
بررسی تغییرات نگرش فارسیآموزان در طول گذشت زمـان، متنی را دربارۀ تجارب زندگی خود بخوانند .در ایـن پـژوهش
مطالعاتی در این زمینه صورت پذیرد .بـیشـک ایـن امکـان هم ،فارسیآموزان وقایعی را که در متون ادبی فارسی نوشـته
وجـود دارد کـه نگـاه فارسـیآمـوزان ،پـیش از بـهکارگیری شده است ،کمتر شـبیه بـه تجربیـات شخصـی زنـدگی خـود
مـتنهـای ادبـی ،بـا نگـاه آنـان پـس از اسـتفاده از آنهـا در میدانند .این بدان معناست که هرچند معمـولاً متـونی بـرای
کلاسهای آموزش زبان فارسی ،چنان چه بر اسـاس دانـش استفاده در کلاس توصیه میشود که از نمونههای برتر ادبـی
آموزشکاوی زبان صورت پـذیرد ،تغییـر کنـد .عـلاوه بـر آن، باشد ،اما بهنظر میرسد ،چنین متنهایی از دلمشـغولیهـای
همانگونه که از مطالعۀ جدول 2پیوست برمیآید ،در بررسی زبانآموزان به دور اسـت و بـا علایـق آنـان مطابقـت نـدارد.
نگرش دانشجویان خارجی دربارۀ نقش متون ادبی درآمـوزش درواقع ،واداشتن زبانآموز بهخواندن متونی که با پیشینههـای
زبان فارسی به غیرفارسـیزبانـان ،فارسـیآمـوزان غیرعـرب تجربی آنان ،بیگانه باشد ،امری است که سبب سـرخوردگی و
نسبت به عربیزبانان همتای خود تمایل بیشتری به آمـوزش یأس آنها ،ازآموختن زبان دوم خواهد شد؛ بنـابراین ،همـان
زبان فارسی از طریق متون ادبی از خود نشان دادهانـد و ایـن گونه که لازار ( )15 :1380نیـز تأکیـد مـیکنـد ،لازم اسـت
مسئله با تو ّجه به نزدیکیهای بسیار زبان فارسی به عربـی و متونی برای استفاده در کلاس آموزش زبان ،انتخاب شوند که
نیز تشابهات فرهنگی ،تأ ّمل برانگیز است .بدینجهت پیشنهاد بازتابدهندۀ مسایل زنـدگی زبـانآمـوزان در جامعـه باشـد و
مـیگـردد تـا پژوهنـدگان ،درآینـده بـه بررسـی عوامـل و
نیازهای ارتباطی روزمرّۀ آنان را رفع کند.
انگیزههای روانشناختی و جامعهشناختی این پدیده بپردازند. به طور کلی ،بررسی نگـرش فارسـیآمـوزان نسـبت بـه
ضیاء حسینی ،محمّد .)1385( .روش تدریس زبـان خـارجی/ منابع
دوم ،تهران :انتشارات رهنما.
اصغرپور ماسوله ،م .و ذوالفقاری ،ح .)1396( .سنجش رغبـت
غلامرضایی ،محمـد .)1377( .سـبکشناسـی شـعر پارسـی، فارسیآموزان غیرایرانی به ادب ّیـات فارسـی ،پژوهشـنامۀ
تهران :نشر جامی. آموزش زبان فارسی بـه غیرفارسـیزبانـان ،2( 6 ،پیـاپی
کجباف ،مح ّمد باقر .)1387( .نگرشچیست؟ فصلنامۀ توسـعه و ،)14ص.101-116
ف ّناوری ،ویژۀ روانشناسی اجتماعی ،)1( 1 .ص.54 -49 ایگلتون ،تری .)1368( .پیشدرآمدی بر نظر ّیۀ ادبـی ،ترجمـۀ
ع ّباس مخبر ،تهران :نشر مرکز.
