Page 7 - نگرش فارسی‌آموزان درباره نقش متون ادبی در آموزش زبان‌فارسی به غیر‌فارسی‌زبانان
P. 7

‫‪ 16‬زبانشناسی اجتماعی‪ ،‬دورۀ سوم (سری جدید)‪ ،‬شمارۀ ‪ ،3‬پیاپی ‪ ،11‬تابستان ‪1399‬‬

‫پرسشنامهها شامل ‪ 29‬سؤال بود که زبانآموزان به صـورت‬          ‫کمک صد نفر از زبانآموزان دختـر و پسـر غیرایرانـی دارای‬
‫مقیاس لیکرت‪ ،‬پاسخ دادند‪ .‬افزون بر آن‪ ،‬از طریق مصـاحبه‪،‬‬      ‫سطح زبانی متوسّط به بالا بـراسـاس نمونـهگیـری تصـادفی‬
‫دادههای کیفی جمعآوری و نظرات و احساسات آنها‪ ،‬نسـبت‬          ‫خوشهای انجام دادند‪ .‬نتایج به دست آمده از این پرسشنامـۀ‬
‫به روشهای مع ّلمان آموزش زبـان دوم در تـدریس ادب ّیـات‪،‬‬     ‫بیســتگویــهای کــه ترجمــۀ پرســشنامۀ ســنجش رغبــت‬
‫کشفشد‪ .‬یافتههای اینمطالعه با استفاده از رویکردهای کمّی‬      ‫زبانآموزان به ادب ّیات «النـا اسپیروفسـکا» و «تئودورفسـکا‪»1‬‬
‫و کیفی نشان میدهد کـه یادگیرنـدگان از فراگیـری ادب ّیـات‬    ‫(‪ )2016‬بود‪ ،‬نشان مـیدهـد کـه فارسـیآمـوزان نسـبت بـه‬
‫رضایت دارند و مجموعهای از تمرینات و فعالیتها را در ایـن‬     ‫استفاده از داستان کوتاه‪ ،‬رمان و تا حدّی نمایشنامه در متـون‬
‫زمینه ترجیح مـیدهنـد‪ .‬نتیجـهای کـه از ایـن پـژوهش بـه‬       ‫آموزش زبان فارسی به فارسیآموزان غیرایرانی‪ ،‬رغبت زیادی‬
‫دستآمد‪ ،‬این بود که یادگیرندگان بزرگسال‪ ،‬بهترین راه برای‬     ‫نشان داده بودند؛ اما نسبت به شعر تمایـل چنـدانی نداشـتند‪.‬‬
‫یادگیری ادبیّات را از طریق سخنرانیها و بهاشـتراکگـذاری‬      ‫آنها مایل بودند که بیشـتر از مـتنهـای سادهسـازی شـده‪،‬‬
                                                            ‫استفاده نمایند‪ .‬شرکتکنندگان در این نظرسـنجی‪ ،‬بیشـترین‬
                            ‫اندیشهها و نظرها میدانند‪.‬‬       ‫مشکلات خود را درک متون شـعری‪ ،‬متنهـای ادبـی دارای‬
‫تسنیموستی‪ )2016( 3‬در پژوهشی به نقش متون ادبی در‬             ‫زبان کهن‪ ،‬پیچیده و سرشـار از آرایـههـای ادبـی‪ ،‬همچنـین‬
‫یادگیری زبان درکالجهای آموزش زبان خـارجی در پاکسـتان‬
‫میپردازد و برخی عوامل اجتماعی و سنّتی مربوط بـه متـون‬                                    ‫متون طولانی میدانستند‪.‬‬
‫ادبی انگلیسی را مورد مطالعه قرارمیدهد‪ .‬در این تحقیـق‪ ،‬دو‬    ‫خطیب و عسکری (‪ )2012‬پژوهشی را برای بررسی تأثیر‬
‫ابـزار بـرای جمـعآوری دادههـا ط ّراحـی شـدهاسـت‪ :‬یـک‬        ‫آموزش ادب ّیات انگلیسی بر بهبود نگرش دانشجویان زبان دوم‬
‫پرسشنامۀ ساختاریافته و یک مصاحبۀ نیمسـاختاریافته‪268 .‬‬       ‫انجام دادند‪ .‬پژوهش آنها بـا هـدف بررسـی متـون سـاده و‬
‫دانشجوی کارشناسی( ‪ 208‬زن و ‪ 60‬مرد با بازه سـنّی ‪ 17‬تـا‬      ‫غیرساده در کلاسهای دانشگاه آزاد صفاشهر برگزار شد‪61 .‬‬
‫‪ 24‬سال) و چهار مع ّلم زبـان در نمـایش نقـش متـون ادبـی‬      ‫نفر از دانـشآموختگـان‪ ،‬در ایـن مطالعـه شـرکتکردنـد‪ .‬ده‬
‫درکلاسهای زبان خارجی شرکتکردند‪ .‬سپس روش ط ّراحی‬             ‫داستان کوتاه بهعنوان محتوای دورۀ عمومی زبـان انگلیسـی‪،‬‬
‫ترکیبی دادههای کمّی‪ ،‬با استفاده از پرسشنامههای ساختاری‬      ‫که از ‪ 106‬تا ‪ 2294‬کلمه‪ ،‬متغیّر بودند‪ ،‬دریـک دورۀ عمـومی‬
‫و دادههای کیفی نیز بـا اسـتفاده از مصـاحبۀ نیمـهسـاختاری‬    ‫برای دانشجویان دانشگاه در گروه کنترل‪ ،‬تدریس شد‪ .‬نتـایج‬
                                                            ‫نشان داد که استفاده از ادب ّیات درکلاسهـای آمـوزش زبـان‬
  ‫جمعآوری شد و آرای کیفی از پرسشنامه استخراج گردید‪.‬‬         ‫دوم‪ ،‬تأثیر مثبت بر نگرش دانشجویان زبان خارجی میگذارد‪.‬‬
‫قبل از جمعآوری دادهها‪ 42 ،‬دانشجو درمقطع کارشناسی‬            ‫(همان‪ )37 :‬به نظر میآمد که با استفاده از متون معتبر ادبـی‬
‫به مطالعه پرداختنـد‪ .‬پرسـشنامۀ نهـایی بـا ‪ 268‬دانشـجوی‬      ‫ساده‪ ،‬کلاسهای زبان انگلیسی عمومی یک محیط یادگیری‬
‫زبان‪ ،‬مورد بررسی قرارگرفت‪ .‬مصاحبۀ چهره بهچهـره نیـز بـا‬     ‫ایجاد کرده و دانشجویان‪ ،‬خود به شرکت در ایـن کـلاسهـا‬
‫‪ 28‬نفــر (از ‪ 268‬زبــانآمــوز) صــورتگرفــت (همــان‪.)96 :‬‬
‫پاسخهای کیفی از پرسشنامه نشان داد که فراگیران علاقـۀ‬                     ‫راغب بودند‪( .‬خطیب و عسکری‪)41: 2012 ،‬‬
‫فراوانی بـه یـادگیری زبـان انگلیسـی دارنـد‪ .‬ایـن پاسـخهـا‬
‫همچنین گواهی میدهند که یادگیرندگان‪ ،‬نقش متـون ادبـی‬               ‫پژوهشهای انجام شده در کشورهای دیگر‬
‫را مهم دانسته و ادب ّیات را بهعنوان فرصـتی بـرای یـادگیری‬
‫زبان انگلیسی شناسایی کردهاند‪ .‬این موضوع نشاندهنـدۀ آن‬       ‫موتوسامی و همکـاران‪ )2017( 2‬بـرای بررسـی نگرشهـای‬
‫است که متون ادبی از این به بعد میتوانـد بـه عنـوان مـوا ّد‬  ‫یادگیرندگان نسبت به رویکردهای مورد استفاده در یـادگیری‬
                                                            ‫ادبیّات به مطالعهای دست زدند‪ .‬روششناسی مورد استفاده در‬
     ‫آموزشی مبتنی بر نیاز در نظر گرفته شود (همان‪.)117 :‬‬     ‫این مطالعه‪ ،‬ط ّراحی آمیختهای است‪ ،‬از پرسشنامه و مصاحبه‪.‬‬
‫پژوهش تسنیموستی (‪ )2016‬نشان داد که متون ادبـی در‬            ‫‪ 30‬زبانآموز نیمهوقت که پیشزمینۀ یادگیری ادب ّیات در زبان‬
‫زمینههای انتخابشدۀ آموزش زبـان خـارجی بـه زبـانآمـوزان‬      ‫انگلیسـی نداشـتهانـد‪ ،‬بـرای ایـن تحقیـق انتخـاب شـدند‪.‬‬
‫اجازه میدهد تا دانش فرهنگی جامعۀ زبان مقصـد را بـهدسـت‬
                                                            ‫‪1. Spirovska Tevdovski‬‬
‫‪3. Tasneem Wasti‬‬                                            ‫& ‪2. Muthusamy, Salleh, Subrayan Michael, Arumugam‬‬
                                                            ‫‪Thayalan‬‬
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12