Page 7 - بررسی و شناسایی روش‌ها و رویکردهای کارآمد آموزش زبان‎فارسی برای اهداف عمومی زبان آموزان غیر‌ایرانی

‫‪ /24‬بررسی و شناساییِ روشها ورویکردهای کارآمد آموزش زبان فارسی برای اهداف عمومی زبانآموزا ِن غیرایرانی‪ /‬امیررضا وکیلیفرد‪ /‬صص‪21-52 :‬‬

‫در یک دستهبندی دیگر‪ ،‬روشها را بر اساس سه دیدگاه ساختارگرا‪(1‬دستور‪-‬ترجمه‪ ،‬شنیداری‪ -‬گفتاری)‪،‬‬
‫کارکردگرا‪(2‬شفاهی‪ -‬موقعیتی‪ ،‬تمرین هدایتشده) و بیناکنشگرا‪(3‬مستقیم‪ ،‬سریها‪ ،‬ارتباطی‪ ،‬غوطهورسازی‪،‬‬
‫راه خاموش‪ ،‬یادگیری جمعی‪ ،‬تلقینپذیری‪ ،‬رویکرد طبیعی‪ ،‬پاسخ جسمانی کامل‪ ،‬آموزش بسندگی با خواندن‬

‫و قصهگویی‪ ،‬آموزش زبان دگمِی‪ ،‬رویکرد مشارکتی فزاینده) تقسیم میکنند‪:‬‬
‫‪ -‬دیدگاه ساختارگرا‪ ،‬زبان را به عنوان سامانهای از عناصر ساختارمند مرتبط با یکدیگر برای رمزگشایی معناها‬

‫(به عنوان مثال دستور) در نظر میگیرد؛‬
‫‪ -‬دیدگاه کارکردگرا‪ ،‬زبان را به عنوان وسیلهای برای بیان یا انجام یک کارکرد خاص‪ ،‬مانند «چیزی را‬

‫درخواست کردن» میبیند؛‬
‫‪ -‬دیدگاه بیناکنشگرا که از دههی ‪ 1980‬نسبت ًا دیدگاه غالب بوده است‪ ،‬زبان را به عنوان وسیلهای برای ایجاد‬
‫و حفظ روابط اجتماعی‪ ،‬با تمرکز برکنشها‪ ،‬تبادل معنا و تعامل در گفتگوها مورد توجه قرار میدهد‬

‫)‪.(Richards & Rodgers, 2014, p. 27‬‬
‫علاوه بر طبقهبندی بالا‪ ،‬از دو گروه دیگر شامل گروه اختصاصی (پیمسلر‪ ،‬مایکل توماس) و سایر موارد‬
‫(یادگیری از راه یاددهی‪ ،‬مدرس محور و متناسب با شرایط کلاس) نیز یاد میشود‪ .‬در اینجا‪ ،‬تعاریف و‬

‫ویژگیهای هریک از روشها ارائه میگردد‪.‬‬

‫‪ .1 .2‬دیدگاه ساختارگرا‬
‫‪ .1 .1 .2‬روش دستور‪-‬ترجمه‪4‬‬
‫درسالهای ‪ 1840‬تا‪ ،1940‬روش دستور‪ -‬ترجمه بر آموزش زبان حاکم بود‪ .‬ویژگ ِی اصلی این روش آن است‬
‫که هدف یادگیری زبان خارجی را خواندن ادبیات آن زبان میداند‪ .‬از این رو‪ ،‬تأکید اصلی در این روش بر‬
‫خواندن و نوشتن است و بر مهارتهای گفتاری تأکید چندانی نمیشود‪ .‬انتخاب واژهها تنها بر اساس متنهای‬
‫خواندنی مورد استفاده است و واژهها از راه واژهنامهی دوزبانه و حفظ کردن یاد گرفته میشود‪ .‬واحد اصلی‬
‫آموزش و تمرین در زبان‪ ،‬جمله است‪ .‬درسها بیشتر به زبان مادری و ترجمهی جملهها از زبان مقصد میگذرد‪.‬‬
‫همین تمرکز بر جمله‪ ،‬ویژگی مشخصهی این روش است‪ .‬در این روش بر درستی زبان تأکید زیادی میگردد‬
‫و دستیافتن زبانآموزان به سطح بالایی از ترجمه انتظار میرود‪.‬‬
‫همچنین برای آموزش در این روش‪ ،‬از زبان بومی زبانآموز استفاده میشود و قواعد دستوری تجزیه و‬
‫تحلیل میگردد و از آنها برای ترجمهی جملهها و متنها به زبان مادری و برعکس استفاده میشود؛ آموزش‬

‫‪1. The structural view‬‬
‫‪2. The functional view‬‬
‫‪3. The interactive view‬‬
‫‪4. Grammar Translation Method‬‬