Page 12 - بررسی و شناسایی روش‌ها و رویکردهای کارآمد آموزش زبان‎فارسی برای اهداف عمومی زبان آموزان غیر‌ایرانی

‫پژوهشنامهی آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان‪ ،‬سال دهم‪ ،‬شمارهی دوم (پیاپی‪ ،)22‬پاییز و زمستان ‪29/1400‬‬

‫‪ -‬در برنامههای غوطهورسازی جزئی‪ ،‬زمان کلاس بین زبان اول و زبان دوم زبانآموزان تقسیم میشود‪ .‬در‬
‫بیشتر موارد این تقسیم زمانی بین دو زبان است‪ .‬این نوع غوطهورسازی زبانآموزان قابل قبولتر است‪.‬‬

‫‪ -‬در غوطهورسازی دوطرفه یا دوزبانه‪ ،‬راهی برای ادغام هر دو گروه گویشوران زبان اقلیت و گویشوران زبان‬
‫اکثریت در یک کلاس با هدف ارتقای تحصیلی و مهارت دوزبانه برای هردو گروه یاد گیرنده است‪ .‬در این نوع‬
‫غوطهورسازی زبان‪ ،‬زبانهای آموزشی میتوانند دو زبان باشند‪ ،‬اما فقط یک زبان در یک زمان واحد استفاده‬

‫میشود‪ .‬زبانآموزان با تعامل با همسالان و مدرسان خود زبان را یاد میگیرند )‪.(Li et al., 2016‬‬
‫گرچه برنامههای غوطهورسازی در هر کشور متفاوت است‪ ،‬اما هدف اکثر برنامههای غوطهورسازی زبان‪،‬‬
‫ترویج دوزبانگی و دوفرهنگی بودن بین دو گروه مختلف گویشوران زبان اکثریت و اقلیت است‪ .‬این صورتهای‬
‫آموزش دو زبانه به زبانآموزان درک و تولید بیشتری از زبان دوم‪ ،‬همانند گویشوران بومی میدهد و همچنین‪،‬‬
‫آنان بدین ترتیب‪ ،‬بیشتر در معرض فرهنگهای دیگر و نیز حفظ زبانها‪ ،‬به ویژه زبانهای میراثی‪1‬قرار‬

‫میگیرند‪.‬‬

‫‪ .4 .3 .2‬راه خاموش‪2‬‬
‫راه خاموش را غالب گاتگنو‪3‬ابداع کرد‪ .‬او معتقد بود برخلاف روشهایی که بر گفتار متکی است‪ ،‬باید مدرس‬
‫تا حد ممکن در کلاس ساکت باشد‪ .‬اما زبانآموز باید تا حد ممکن به تولید زبان تشویق شود؛ به عبارت دیگر‪،‬‬
‫تولید بر درک مقدم است‪ .‬گرچه برخی از زبانآموزان به این روش علاقهی زیادی نشان میدهند‪ ،‬اضطراب‬
‫زیادی برای ایشان به همراه دارد؛ باید شمار زبانآموزان در این روش کمتر از ‪ 15‬نفر باشند تا هیچکس از دید‬

‫مدرس پنهان نماند‪.‬‬
‫بر اساس این روش‪ ،‬اگر زبانآموز آنچه را یاد گرفته است‪ ،‬پیش از آنکه تکرار کند یا به خاطر آورد‪ ،‬کشف‬
‫کند‪ ،‬یادگیری آسان میشود‪ .‬یادگیری با همراهی اشیای فیزیکی آسان میشود‪ .‬این روش رویکردی ساختاری‬
‫به سازماندهی زبان دارد‪ .‬واحد اصلی آموزش جمله است و مدرس بر «معنای گزارهای»‪4‬بیش از ارزش ارتباطی‬
‫توجه دارد‪« .‬واژههای کارکردی»‪5‬نقش کلیدی در درک روح زبان ایفا میکنند‪ .‬در این روش‪ ،‬هدف اصلی در‬
‫یادگیری زبان مهارتی شبیه مهارت گویشور بوم ِی زبان مقصد است‪ .‬بر تلفظ صحیح و تسلط بر «عناصرنوایی»‪6‬‬

‫‪ .1‬زبان میراثی (‪ )heritage Languages‬زبانی است که افراد در خانه به جای زبا ِن رسمی کشور صحبت میکنند‪ .‬چنین زبانی‬
‫پیش از زبان اصلی یاد گرفته میشود‪ ،‬اما کامل ًا یاد گرفته نمیشود‪ .‬زیرا شخص زبان خود را در جامعه یا محیط کار و آموزش به‬

‫زبان اصلی تغییر میدهد‪ .‬این زبان نوع ناقصی از زبان مادری آموختهشده یا همان زبان میراثی است‪.‬‬
‫‪2. Silent Way‬‬
‫‪3. Caleb Gattegno‬‬
‫‪4. propositional meaning‬‬
‫‪5. functional vocabulary‬‬
‫‪6. prosodic elements‬‬