Page 184 - 60 nam chu nghia & noi niem

LÊ TRÚC KHANH 60 NĂM, CHỮ NGHĨA VÀ NỖI NIỀM
Honda dame để làm phương tiện di chuyển, trong khi chúng tôi hầu như
rất khó tìm một chiếc xe đạp để đi! Vì vậy, chiếc Honda màu xám đó, một
thời gian là phương tiện thuận lợi cho chúng tôi khi về Cái Tắc (dù phải
chất cả 4 đứa trên xe). Đúng là cái thời “liều mạng” của tuổi học trò,
đường xa, nguy hiểm, vậy mà không đứa nào biết sợ, lại coi đó là một
thành tích vẻ vang! Hai bác lại vô cùng hào phóng, thương các bạn của
con mình như con ruột, ăn uống thoải mái, lại được cho ở một ngôi nhà
phía sau chợ, rộng rãi nằm yên bình sau hàng rào bông bụp. Tôi đã có
những ngày hè hạnh phúc như thế trong năm 1964.
Những lần sau, tôi thường về một mình trong các kỳ nghỉ Tết. Thời
chiến, người dân Miền Nam chờ đợi mùa Xuân, bởi đi theo nó là những
ngày “hưu chiến”. Hai từ này, hình như đã bị xóa mất trong nhận thức
của người dân từ sau 1975. Những người trẻ tuổi hôm nay chắc cũng vô
cùng lạ lẫm khi nghe nhắc đến từ “hưu chiến”. Trong thời binh lửa, khi
cái chết đe dọa thường trực, khi niềm ước mơ ngày đất nước thanh bình
vẫn là giấc mơ xa vời, thì những khoảnh khắc im tiếng súng, tắt bóng
hỏa châu là một thứ hạnh phúc không dễ gì có được. Lúc đó, cả hai phía
trên chiến trường miền Nam cùng thống nhất ngưng bắn từ trưa 30 đến
hết ngày mùng 3 Tết, để dân chúng được yên ổn vui tết, để bà con có
thể về quê thăm viếng lẫn nhau. Nhưng trên thực tế, chiều 30 vẫn còn
tiếng súng hòa trong tiếng pháo và mới sáng mùng hai thì chiến trường
đã bắt đầu sôi động.
Những ngày vui ngắn ngủi đó, tôi và Hà Huy Thanh thường rủ nhau
đi vòng chợ Cái Tắc, qua trường Tân Phú Thạnh tới chợ Bang Thạch, có
khi xuống Tầm Vu thăm anh Mai Huỳnh Văn, ghé chợ Rach Gòi uống cà
phê, rồi lại trở về nhà cùng các em trai, gái của Thanh trong những bữa
cơm ấm cúng hương vị gia đình. Mới đó, mà đã hơn nửa thế kỷ trôi qua.
Các em hầu hết qua tuổi sáu mươi và có em đã rời bỏ cuộc chơi từ vài
mươi năm trước. Trong những ngày vui đó, anh em tôi vẫn bị ám ảnh
bởi một ngày mai: chỉ cần một lần thi rớt là có thể phải tham gia vào
chuyến đi không có ngày trở lại!.
Cái Tắc - anh buồn con phố nhỏ
Dòng sông trước mặt vẫn mồ côi
Ở đó - và còn xa chút nữa
Ngày vui nào trọn kiếp con người ?

187