Page 185 - 60 nam chu nghia & noi niem
P. 185
60 NĂM, CHỮ NGHĨA VÀ NỖI NIỀM LÊ TRÚC KHANH
Anh làm lữ khách ăn cơm trọ
Quên nhớ - như vừa quên chiến tranh
Tết với người ta - bè bạn cũ
Mùa xuân đâu phải chỉ riêng mình ?
2.
Rồi những mùa xuân, mùa hè như thế lần lượt đi qua, chúng tôi lớn
dần lên, cuộc sống bị vây bủa trùng trùng bởi chiến tranh, gia đình, cơm
áo. “Bạn bè tan tác, đời muôn nẻo - Anh lạc bầy bay đến dại khờ”. Hà
Huy Thanh kém phần may mắn trên đường khoa cử. Rớt kỳ thi Tú tài
một, sau nhiều lần “thoát nạn” nhờ ba má Thanh có chút quen biết, đến
khoảng năm 1970 bị gọi nhập ngũ và đưa vào một đơn vị tác chiến ở Vị
Thanh. Anh học trò yếu đuối, hiền lành ấy không chịu nổi cuộc sống gian
khổ lại bị cái chết đe dọa thường xuyên, nên bỏ ngũ và sau đó bị bắt giam
vào quân lao trên đường Kiến Quốc (nay là đường Nguyễn Văn Cừ). Lúc
nầy tôi đã tốt nghiệp ĐHSP và về dạy tại Trường TH Phong Phú (Ô Môn).
Làm lính thời chiến đã khổ thì là một “đào binh” trong trại giam lại khổ
gấp trăm lần. Tình cờ, một buổi sáng khi đi làm lao dịch, Thanh chợt
nhìn thấy Đại úy Sung đứng ở văn phòng. Lúc nầy anh Sung là người
phụ trách trại giam. Biết tôi và anh Sung có mối liên hệ gia đình, Thanh
viết thư kêu cứu và cho tiền xe ôm cấp tốc mang đến địa chỉ nhà tôi. Lúc
đó, tôi đi dạy và đến trưa mới về nhà. Cầm thư bạn trên tay, lá thư viết
bằng giấy học trò nhàu nát, nét chữ run run, lòng tôi bồi hồi xúc động.
Thanh nhắn tôi, bằng mọi giá, phải giúp Thanh ra khỏi nơi giam giữ vì
đã quá sức chịu đựng. “Nếu mầy không giúp được, có lẽ tao phải tìm sự
giải thoát bằng cái chết”. Tôi vội vàng chạy tới nhà anh Sung đưa thư
cho anh đọc và khẩn thiết nhờ anh giúp đỡ. Đại úy Sung đọc thư xong,
vỗ vai tôi: “Giáo sư yên tâm đi, tôi sẽ giải quyết ngay buổi chiều nay”. Và
anh đã giữ lời. Chiều hôm đó, Thanh được gọi lên để nhận một công việc
khác ở văn phòng. Công việc nhẹ nhàng, không bị mất tự do và Thanh
có thể thoải mái ra ngoài tìm tôi đi uống cà phê. Mấy tháng sau, nhờ có
người giúp đỡ, Hà Huy Thanh chuyển qua làm lính trong trung đội bảo
vệ Đài Phát thanh Cần Thơ cho đến tháng 4 năm 1975. Sự nhiệt tình của
anh Sung đã cứu bạn tôi khỏi cái chết tự chọn (tôi hiểu Hà Huy Thanh
rất dễ xúc động và nhiều lần nói về cái chết như thế) là một ơn nghĩa mà
tôi không bao giờ quên.
Từ khi về làm lính Đài Phát thanh Cần Thơ, Hà Huy Thanh là người
188
