Page 531 - Mozaik Rupa Agraria
P. 531

“Matur sembah  nuwun, Nak  Mas.”  Bu Darmi  mengucakan
           terima kasih pada tamunya.
               Surat itu dibacakan, “Gegayutan klawan parentah paugeran
           anyar, babagan bumi  ing wewengkon kadhaton Ingsun saka
           jaman Prajanjen Kang  Pisanan  1755, Ingsun paring  parentah
           supaya  sakabehing bumi kang  kalebu wewengkoning  kadhaton
           dikondurake dadi kagungan Dalem, jumbuh Paugeran taun 1918.
           Marang sapa wae kang nggunakake bumi  Ingsun bakal  Ingsun
           paringi serat pinangka tandha yekti anggadhuh utawa anganggo
           kang ora bisa diliyerake utawa digadhuhake marang liyan. Sapa
           wae kang  mbalelo dhawuh Ingsun bakal  kena  paukuman.”  Isi
           surat  itu artinya demikian,  “Mengingat  perintah  peratuan yang
           baru,  dalam  hal  pertanahan di  wilayah  kerajaan  Paduka dari
           zaman Perjanjian Pertama 1755, Aku memberi titah supaya semua
           tanah yang masuk dalam wilayah kerajaan dikembalikan menjadi
           milik Paduka,  sesuai  peraturan  tahun 1918.  Barangsiapa  yang
           menggunakan tanah Paduka akan diberi surat sebagai tanda bukti
           hak guna atau  hak  pakai  yang  tidak  bisa dipindah  tangankan
           atau digadaikan kepada orang lain. Barang siapa yang melawan
           perintah Paduka akan dihukum.”

               “We lha…,  sekedhap, Nak  Mas…  Kula  kok dereng mudheng
           kersanipun  Gusti  lumantar  nawala  niki.  Kok sedaya  siti  badhe
           dipun dadosaken kagungan Dalem menika dos pundi?” Bu Darmi
           kaget  dan bingung,  dia belum  paham maksud Baginda  dalam
           suratnya. Bagaimana semua tanah akan dijadikan milik Baginda?
           Ia meminta penjelasan pada tamunya.

               “Leres, Bu.  Samenika jaman ingkang dipun wastani  jaman
           istimewa. Sinuhun paring  dhawuh lumantar  Kanjeng Gusti
           Pengageng Kawedanan  mandhap  dumugi para  bupati,  mantri
           utawi panewu, lurah, ngantos dhukuh. Bilih sedaya bumi menika
           sejatosipun kagungan Sinuhun, kalebet siti dhusun, astana; alas



           518    Mozaik Rupa Agraria: Dari Ekologi Politik hingga Politik Ruang
   526   527   528   529   530   531   532   533   534   535   536