Page 266 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

4 Zdania

podrzędne

2. Po czasownikach takich, jak: arrêter que (oznajmiać), décider que (decydować), décréter
que (wydawać dekret), établir que (ustalać), exiger que (wymagać), mander que (polecać
– przestarzałe), ordonner que (rozkazywać), prescrire que (zalecać), régler que (ustalać),
résoudre que (podjąć ostateczną decyzję), za pomocą indicatif można wyrazić treść rozkazu
lub decyzję, które zostałyby wyrażone w tym trybie, gdyby nie chodziło o zdanie podporząd-
kowane, a spójnik podrzędności que został zastąpiony przez dwukropek:
Le gouvernement décrète que la peine de mort est abolie.
Le tribunal a décidé que la donation était nulle. (Akademia Francuska)
Le conseil ordonne que la façade de la maison commune sera illuminée sur-le-champ.
(Akademia Francuska)

3. Po czasownikach takich, jak: nier (zaprzeczać), douter (wątpić), contester (podawać w wąt-
pliwość), démentir (dementować), disconvenir (nie zgadzać się), dissimuler (ukrywać),
w formie twierdzącej i przed spójnikiem podrzędności que należy zastosować subjonctif.
Można użyć także indicatif, jeśli zależy nam na podkreśleniu, że zdarzenie ma, miało bądź
będzie miało miejsce:
Il nie que cela soit. (Akademia Francuska)
Je doute fort que cela soit. (jw.)
Je ne nie pas qu’il ait fait cela. (jw.)
Je ne doute pas que ce ne fût une cigogne. (G. Flaubert)
Je ne doute pas qu’il fera tout ce qu’il pourra. (É. Littré)

4. Niektóre czasowniki wyrażające uczucia, takie jak: se plaindre (skarżyć się), se lamenter
(rozpaczać), s’étonner (dziwić się), s’irriter (irytować się), se réjouir (cieszyć się), dopuszczają,
w przypadku zdań podrzędnych w funkcji dopełnienia, nie tylko użycie spójnika que oraz
subjonctif, ale czasem także ce que, wtedy zazwyczaj z indicatif:
Elle se plaint qu’on l’ait ridiculisée.
Elle se plaint de ce qu’on l’a ridiculisée.
5. W zdaniu podrzędnym w funkcji dopełnienia wyrazów wprowadzających voici lub voilà orze-
czenie występuje w indicatif lub w conditionnel, zależnie od kontekstu wypowiedzi:
Voici que la nuit vient.
Et voilà que tu voudrais t’en aller !
N.B.
Zdanie podrzędne w funkcji dopełnienia wyrazu wprowadzającego voici może być zdaniem
o
podrzędnym bezokolicznikowym (§ 461, 4 , Uwaga 2).
Zdania podrzędne wprowadzane przez zaimki nieokreślone qui (kto) lub
quiconque (ktokolwiek)

463 Orzeczenie zdania podrzędnego w funkcji dopełnienia bliższego lub dalszego wpro-
wadzanego przez zaimek względny nieokreślony qui lub quiconque występuje:
– W trybie indicatif, jeżeli zdarzenie rzeczywiście ma, miało lub będzie mieć miejsce:
Choisis qui tu veux.
Je me souvenais du jour où il s’était retrouvé en possession d’un paquet de bonbons et
de sa façon particulière de les offrir à quiconque lui plaisait. (F. Dannemark)

266