Page 296 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

A neksy

504 Nawiasy kwadratowe (crochets) służą temu samemu celowi, co okrągłe, są jednak
rzadziej stosowane. Używamy ich w przypadku, gdy chcemy oddzielić objaśnienie,
które zawiera już okrągły nawias:
Sartre a développé les théories de l’existentialisme dans ses essais [cf. L’être et le néant
(1943)], mais aussi dans ses pièces de théâtre [cf. Huis clos (1944)].

505 Cudzysłów (guillemets) stosuje się, aby wyodrębnić cytat lub mowę niezależną:
L’homme définit la femme non en soi mais relativement à lui ; elle n’est pas considérée
comme un être autonome. « La femme, l’être relatif… » écrit Michelet. (S. de Beauvoir)
Od niedawna cudzysłów stosuje się także zamiast druku pochyłego, w celu
wyodrębnienia niektórych wyrazów w zdaniu (neologizmów, zapożyczeń, wyrażeń
regionalnych lub potocznych, wyrażeń, które autor chce uwydatnić lub którym chce
nadać szczególne znaczenie...). Gdy nie można posłużyć się drukiem pochyłym (na
przykład w przypadku odręcznego pisma), najlepiej jest podkreślić dane słowo lub
fragment i stosować cudzysłów wyłącznie do wyodrębnienia cytatów.

506 Zastosowanie myślnika (tiret) jest charakterystyczne dla dialogu, gdzie oznacza on
zmianę podmiotu mówiącego lub służy wydzieleniu z kontekstu pewnych słów lub
zdań:
Debout ! dit l’Avarice, il est temps de marcher.
– Hé ! laissez-moi ! – Debout ! – Un moment.
– Tu répliques ? (N. Boileau)
Il ne s’agissait pas de revenants – ces histoires ne l’intéressaient guère – mais de bien
autre chose qu’il n’aurait su décrire, ni même désigner d’un nom. (J. Green)
W typografii francuskiej, podobnie jak w polskiej, odróżniamy myślnik od łącznika,
który jest krótszy.

507 Gwiazdka lub odsyłacz (astérisque) jest niewielkim znakiem w kształcie gwiazdki ,
1
który oznacza odesłanie do konkretnego fragmentu tekstu. Znak ten, występujący
pojedynczo lub użyty trzykrotnie, zastępuje także nazwę własną, której nie chcemy
ujawniać (lub ujawniamy jedynie jej pierwszą literę):
On lui apporta du lanfois * […] / le chanvre qu’on met sur la quenouille. (J. Barbey
d’Aurevilly)
Ceci se passait au château de R*.
C’était chez madame de B***.

508 Akapit (alinéa) sugeruje istnienie w tekście pauzy dłuższej niż w przypadku kropki;
polega ona na oddzieleniu zdania od zdań, które je poprzedzają. Zaczynamy wówczas
pisać zdanie od nowej linii, zostawiając niewielki odstęp po lewej stronie.

Od niedawna francuskie drukarnie mają zwyczaj pomijać wcięcie na początku akapitu,
a nawet odstęp pomiędzy dwoma akapitami.

1. Uwaga: słowo astérisque jest w języku francuskim rzeczownikiem rodzaju męskiego.

296