Page 116 - ภัมภีร์กศน.
P. 116
ยอมรับกันโดยทั่วไป นักการศึกษาผู้ใหญ่ทั้งของประเทศไทยและ
ต่างประเทศ ต่างพยายามกำหนดเกณฑ์เพื่อนำไปพิจารณาถึงลักษณ์การ
เป็นผู้ใหญ่ กลุ่มนักวิชาการการศึกษาผู้ใหญ่ได้อธิบาย คำว่า “ผู้ใหญ่”
แตกต่างกัน เช่น
ผู้ใหญ่ คือ บุคคลซึ่งมีอิสระและมีเอกลักษณ์ของตนเองจาก
ประสบการณ์ส่วนตัว โนลส์ (Knowles, 1980)
ผู้ใหญ่ เป็นคนซึ่งแต่งงานแล้ว เป็นหัวหน้าครอบครัว หรือมีอายุ
เกิน 21 ปี จอห์นสโตนและริเวียรา (Johnstone and Rivera, 1965)
อุ่นตา นพคุณ (2527 : 36-37) ได้กล่าวถึงเกณฑ์การพิจารณา
บุคคลที่มีลักษณะความเป็นผู้ใหญ่ โดยมีคุณลักษณ์ที่สำคัญ 3 ประการ
ดังนี้ คือ 1) ลักษณะทางอายุ 2) ลักษณะทางอารมณ์และสติปัญญา
3) ลักษณะของบทบาทหน้าที่ทางสังคมและการประกอบอาชีพ
สมคิด อิสระวัฒน์ (2543 : 24) ได้ให้ความหมายของคำว่า
“ผู้ใหญ่” คือ บุคคลซึ่งมีอาชีพ มีรายได้ รับผิดชอบชีวิตของตนและมีหลาย
บทบาทหลายหน้าที่ในคนเดียวกัน
ดังนั้น การกำหนดความเป็นผู้ใหญ่จึงอาจใช้ลักษณะดังกล่าว
พิจารณาถึง ความเป็นผู้ใหญ่แล้วแต่จะใช้ลักษณะใดเป็นหลักพิจารณา
เช่น หากใช้อายุเป็นตัวกำหนดหรือชี้วัดมีความหลากหลายเป็นอันมาก
ตามสถานการณ์ ในแง่การเจริญพันธุ์ (puberty) ก็กำหนดวัยเจริญพันธุ์
ของชายและหญิงแตกต่างกัน และยิ่งชาติพันธุ์ อายุของวัยเจริญพันธุ์ก็
อาจจะแตกต่างกันไปอีก อายุของผู้ใหญ่ในแง่การขับขี่ยานพาหนะก็
แตกต่างกับอายุของผู้ใหญ่ที่จะเลือกตั้ง ส.ส. และแตกต่างกับอายุของ
ผู้ใหญ่ที่เข้ารับการเกณฑ์ทหาร ในเชิงปฏิบัติแต่ละหน่วยงาน แต่ละองค์กร
ก็กำหนดอายุของผู้ใหญ่แตกต่างกันแทบทั้งสิ้น
เมื่อใช้บทบาททางสังคมกำหนดความเป็นผู้ใหญ่ซึ่งสามารถ
พิจารณาได้ว่าสมเหตุสมผลดีกว่าอายุ แต่ก็กำกวมและยากในการระบุ
0 เอกสารสาระหลักการและแนวคิดประกอบการดำเนินงาน กศน. : คัมภีร์ กศน.