Page 9 - электрондык_окулык

Мәліметтердің физикалық
ұйымдастырылуы

1 - сурет. МБ - ң ANSI - SPARC үш деңгейлі архитектурасы

Үшдеңгейлі абстракцияланудың негізгі мақсаты пайдаланушылардың мәліметтерді
бейнелеуі мен оның физикалық бенеленуін ажырату. Сонда концептуалдық деңгей
пайдаланушының ДБ бейнелеуі физикалық деңгейде түсінікті болу үшін қажет болғаны
ғой?. Концептуалдық жобалау кезеңінде программада қарастырылатын негізгі мәселелер
мен функциялар анықталып, ӛңделетін алғашқы информацияны талдау мен оның
құрылымын анықтау қарастырылады. Концептуалдық жобалау нәтижесінің бірі қойылған
мәселенің информациялық моделі - ER- диаграммасы (Entіty Relatіonshіp Dіagramm)
болып табылады. Сонымен, Мәліметтер қорын жобалаудағы бірінші формасы -
концептуальді жобалау. Бұл модель ақпараттар негізінде құрылады. Концептуальді
жобалау тіпті оның қалай жүзеге асырылуына, оның қандай типте екндігіне,
қолданылатын программалау тілдеріне, сонымен қатар физикалық әртүрлі жүзеге
асырылу ерекшеліктеріне байланысты емес. Мәліметтердің концептуальді модельін құру
мәліметтер қорының логикалық жобалауының бастамасы болып саналады. Концептуальді
модельдің нәтижесі ретінде «сущность-связь» (ER-диаграмма) диаграммасы болып
саналады.
Егерде концептуалъды модель мәлімет моделі кeз - келген физикалық аспект
таралуына бағынышты болмаса онда ақпараттық логикалық моделі (АЛМ) таңдап
алынған мақсатты МББЖ мәліметінң ұйымдасу негізінде құрылады. Бұл кезеңде қандай
МББЖ реляцциялық, желілік, иерархияны немесе объектті - болжамды дәрежесінде
қолданатынын білу қажeт АЛМ жасау процесінде тұрақты түрде қолданушының талабына
сай тексеріледіжәне тесттен ӛткізіледі. Қолданушы мен МБ арасындағы байланыс
МББЖ арқылы орындалады.
Қазіргі кезде қолданылатын ДББЖ құрамына:
1) кестелерді және байланысқан кестелер арасындағы қатынасты анықтайтын
құралдар;
2) информацияны енгізіп және жӛндеуге, информацияны іздеуге, текстік не
графиктік түрде кӛрсетуге мүмкіндік беретін жетілдірілген қолданушы интерфейсі;
3) жоғарғы дәрежелі программалау жүйелері кіреді.
ANCI - SPARC архитектурасы бойынша үш түрлі модель қарастыру қажет. МБ
жинақталып сақталатын мәліметтерді ӛндеуді мәліметтер базасын басқару жүйесі арқылы
жүзеге асыруға болады.
ДБ сақталған ақпараттармен жұмыс істеу үшін, мәліметтер қоры тілі деген атқа ие,
арнайы тілдер қолданылады. Кӛбіне екі тілді бӛліп кӛрсетуге болады:
- мәліметтер схемасын анықтайтын тіл (Schema Definition Language, SDL)
мәліметтер қорының логикалық құрылымын анықтау үшін қызмет етеді;
- мәліметтерді басқару (манипулирования) тілі (Data Manipulation Language, DML)
мәліметтерді басқару операторлары жиынына ие, яғни, базаға мәліметтерді енгізуге,
жоюға, ӛзгертуге мүмкіндік беретін операторларға ие.
Мәліметтер базасының жалпы сипаттамасы МБ схемасы деп аталады. МБ–ның
схемасы арнайы DLL тілінде жазылған анықтамалар мен ӛрнектерден тұрады. DLL-
операторларының компиляциясы арнайы жүйелік каталогта сақталатын кестелер жиыны
болып табылады.