Page 7 - วารสารสุขภาพ สำนักอนามัย ปีที่ 6 ฉบับที่ 4
P. 7
กำรมีประจ�ำเดือน ช่วงให้ลูกกินนมแม่ อาจมีผลท�าให้ไม่มีประจ�าเดือนในช่วง 6 เดือนแรก แต่คน
ที่ไม่ได้ให้ลูกกินนมแม่ ประจ�าเดือนอาจจะมาตามปกติภายใน 6 สัปดาห์หลังคลอด
กำรมีเพศสัมพันธ์ ควรงดมีเพศสัมพันธ์ในช่วง 4-6 สัปดาห์หลังคลอด เพื่อความปลอดภัยและ
ป้องกันการติดเชื้อในโพรงมดลูก หากเลี่ยงไม่ได้ควรสวมถุงยางอนามัยทุกครั้ง เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ และควร
ตรวจร่างกายหลังคลอด 4-6 สัปดาห์ เพื่อตรวจดูการคืนสภาพของปากมดลูก อวัยวะภายในอุ้งเชิงกราน และ
ตรวจหาความผิดปกติต่างๆ เช่น มะเร็งปากมดลูก เป็นต้น
กำรคุมก�ำเนิด ภายหลังคลอดควรเว้นการมีบุตรอย่างน้อย 2 ปี เพื่อฟื้นฟูสภาพของร่างกายและ
อวัยวะภายในอุ้งเชิงกราน และควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีคุมก�าเนิดอย่างเหมาะสม
กำรพักผ่อน ควรนอนหลับอย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมง ในเวลากลางวันควรหลับประมาณ 1
ชั่วโมง แต่ระมัดระวังอย่าหลับขณะให้นมลูก เพราะเต้านมอาจปิดจมูกของลูกจนท�าให้หายใจไม่ออกได้
กำรท�ำงำน สัปดาห์แรกไม่ควรท�างานหนักหรือยกของหนักๆแต่สามารถท�างานเบาๆได้ เช่น
กวาดบ้าน ซักผ้าได้บ้าง และสามารถท�างานตามปกติภายใน 4-6 สัปดาห์หลังคลอด
สุขภำพจิตใจ อาจพบโรคซึมเศร้าในคุณแม่หลังคลอด อาการของโรคที่ส�าคัญ คือ ซึมเศร้า รู้สึก
สิ้นหวัง ท้อแท้ เครียด กังวล เบื่อหน่าย นอนไม่หลับ ขาดสมาธิ มักรู้สึกว่าตนเองผิด มีความคิดหมกมุ่นสับสน
ไม่สนใจตนเองและเพศตรงข้าม ดังนั้น คุณแม่ต้องดูแลและป้องกันตนเองไม่ให้เจ็บป่วยเป็นโรคซึมเศร้า โดยการท�า
จิตใจให้ผ่อนคลาย และระบายความรู้สึก เมื่ออึดอัดคับข้องใจ และที่ส�าคัญควรได้รับการเอาใจใส่ดูแลและก�าลังใจจาก
คนใกล้ชิด เช่น คุณพ่อและญาติ เป็นต้น ซึ่งจะช่วยให้คุณแม่มีสภาวะจิตใจที่ดี
อาการผิดปกติ...ที่คุณแม่ต้องกลับมาพบแพทย์โดยเร็ว
1. มีไข้ และมีอาการอักเสบของอวัยวะอื่นๆ
2. ปัสสาวะแสบขัด อาจเกิดจากการติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะ เนื่องจากดูแลความสะอาดช่องคลอด
และอวัยวะสืบพันธุ์ไม่ดีพอ
3. ปวดศีรษะบ่อยและเป็นเวลานาน อาจเกิดจากความดันโลหิตสูง
พักผ่อนไม่เพียงพอหรือเครียดจากการคลอด
4. มีเลือดออกทางช่องคลอด ส่วนมากจะเกิดจากแผลในโพรงมดลูก
บริเวณที่รกเกาะเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดีหรือมีเศษรกตกค้างในโพรงมดลูก
5. น�้าคาวปลาผิดปกติ สีไม่จางลง จ�านวนไม่ลดลง มีก้อนเลือดปน
หรือมีกลิ่นเหม็น
6. มดลูกเข้าอู่ช้า หลังคลอด 2 สัปดาห์ไปแล้วยังสามารถคล�าพบมดลูกทางหน้าท้อง
7. กรณีผ่าคลอด แผลที่เย็บมีอาการอักเสบ ปวดบวม แดง
รายการอ้างอิง
กรมอนามัย.(2556). คู่มือดูแลมารดาหลังคลอดและการดูแลทารก.[ออนไลน์].สืบค้นจาก
http://www.mebmarket.com/index.php?action=BookDetails&book_id=7541.[เข้าถึงวันที่ 22 กรกฎาคม 2560].
วารสารสุขภาพ 7
ส�านักอนามัย
