Page 22 - Dokunuş Degisi Sayı:1

KENDİNİ

SEVEBİLİR MİSİN?

‘Öz’e yönelik birçok kavram son günlerde karşımıza
çıkmakta: öz farkındalık, öz denetim, öz düzenleme vb.
Değişimin kişinin kendisi ile başladığını, kişinin kendisine
yönelik olan becerilerinin önemini bir kez daha fark
ediyoruz. Öz şefkat ise başkalarına karşı gösterdiğimiz
hoşgörüyü, merhameti kendi duygularımıza,
düşüncelerimize ve deneyimlerimize gösterebilme
becerisi, kişinin kendisine hata yapmaya izin vermesi
olarak tanımlayabiliriz.
Yetişkinlikte öz şefkati geliştirmek, desteklemek
önemli ve gündemde; peki geriye gidecek olursak,
çocuklarda bu becerileri daha küçük yaşlarda iken
geliştirmek istersek nasıl bir yol izleyeceğiz? Buna
bakalım. Şefkatin, çocukların hayatlarında kalıcı ve
işlevsel hale getirebilmeleri için ele alabileceğimiz
kavramlardan biri empatidir. Empati kurma ve kendine
yönelik empati geliştirebilme becerisi desteklenmelidir.
Çocuklar ile empati alıştırmaları yapmak için çizgi
filmler ve okunan hikâye kitaplarındaki karakterlerden
destek alınabilir, karakterlerin o durumda yaşanan neler
hissetmiş olabileceği ya da o durumlarda zihinlerinden
geçen düşüncenin neler olabileceği üzerine sohbetler
edilebilir. Yine çocukların gün içerisinde yaşadıkları
olaylar ya da sizlerle paylaştıkları durumlar üzerine de
benzer sorular ile kendi duygu ve düşüncelerinin farkına
varması sağlanabilir. Öz şefkati destekleyen diğer bir
kavram olan kendini kabul etme yani öz kabulü geliştirmek
ise hataların normal olduğunu bunların bir öğrenme
fırsatı olduğunu çocuklara anlatmak ve hayatın içinde
de bu çizgide dönütler vermek, olumlu geri bildirimlerde
bulunmak yine öz şefkatin gelişmesini desteklemektedir.
Çocukların kendilerine yönelik olumsuz düşünceleri
fark etmek ve bunları daha yapıcı düşüncelere
dönüştürmeyi öğretmek de desteklenmektedir. “Ben
başarısızım” düşüncesini paylaşan bir çocuğun
olumsuz kendilik düşüncesini “herkesin güçlü ve zayıf
yönlerinin var olduğunu, hayatta her gün yeni bir şeyler
öğrenildiği” düşüncesine dönüşmesini sağlayabiliriz.
Bahsedilen yöntemleri destekleyen noktalardan biri
de ebeveynlerin rol model olmalarıdır. Ebeveynlerin de
kendilerine nazik olması, hata yapabilmeyi kabul etmesi,
empatiyi hayatlarına yerleştirmeleri önemlidir. Burada
rol model davranışları yalnızca çocuk ile konuşurken
değil, ebeveynlerin öz şefkati kendi yaşam stilleri hâline
getirmeleri çocukların dolaylı gözlemlerinde de tutarlı, öz
şefkat dönütü almaları önemlidir.
22 | DOKUNUŞ