Page 137 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik
P. 137
bо‘yicha aniqlanadi. Tajribani takrorlashda, tuproq unumdorligi о‘zgarishi ta’sirini
yо‘q qilish, ikkala xolatda xam bitta ta’moyil asosida aalga oshiriladi.
Ikki metod orasidagi farq quyidagiga asoslanadi: siljishlarni tekislash
metodida tajriba xatosi, ya’ni ikki о‘rtachi orasidagi farqning xatoligi aniqlanadi;
Fisher kriteriysi bо‘yicha, dispersion analizda esa variantlar orasidagi farq
tasodifiydan necha marta kattaligi aniqlanadi.
Dispersion analiz asosida quyidagi, agar variantlar orasidagi farq, paralel
maydonlar va idishlar hosili orasidagidan katta bо‘lsa, tajriba yaroqli degan,
taxmin yotadi.
Bu metodlar bilan tajriba ma’lumotlarini qayta ishlash katta e’tibor qozongan.
Siljishlarni tekislash metodi bilan ma’lumotlarni qayta ishlash oson va qulaydir.
Dispersion analiz orqali taxlil olib borilganda, katta jadvallar va kо‘p xonali sonlar
ishlatilib, qayta ishlashni qiyinlashtirib yuboradi. Shu qatorda ta’kidlab о‘tish
kerakki, turli tadqiqotchilar variatsiya egri chizig‘i kо‘rsatkichlari uchun turlicha
belgilarni ishlatadilar. Misol uchun tajriba bо‘yicha о‘rtacha hosil xatoligini V.I.
Peregudov YE, Sokolov A.V. m, Dospexov m yoki S x deya belgilagan, bu
albatta materialni о‘zlashtirishni qiyinlashtiradi.
Quyida olingan hosil ma’lumotlarini qayta ishlashning turli metodlarini:
kasrli, umumlashtirish, farqlash va siljishlarni tekislash metodlari A.V. Sokolov
sxemasida, Peregudov sxemasida (Agrokimyo Klechkovskiy V.M va
Peterburgskiy A.V. 1964, 491 bet) va kо‘p yillik tajriba ma’lumotlarini Sokolov,
Konstantinova xamda Dospexov sxemalari bо‘yicha о‘rganib chiqamiz.
137