Page 132 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

U variatsion qatorning tarqalish xususiyatini kо‘rsatadi. Qator qancha tor

bо‘lsa, σ miqdori shuncha kam bо‘ladi va aksincha qator qancha keng bо‘lsa, u

shuncha katta bо‘ladi. Siljishlar kuzatilmagan xolatda σ nulga teng bо‘ladi.

--3σ --2σ --σ М σ 2σ 3σ

1 Расм. Гаусс эгри чизиғи

M±σ oralig‘ida 2/3 qism ( 68.3%) kо‘rsatkichlar joylashadi, faqat 1/3 (31.7%)

gina bu oraliqdan tashqarida joylashadi. Shunday qilib, ixtiyoriy ravishda qatordan

tanlangan kо‘ratkichning M±σ oraliqdan tashqarida bо‘lish extimoli 0.317 ga

teng. ±2σ miqdordan katta siljishlar faqatgina 1/22 qism (4.5 %) kо‘rsatkichlarda,

±3σ miqdordan katta bо‘lgan о‘rtachadan silishlar esa 1/370 qism kо‘rsatkichlarda
kuzatiladi.

Aloxida variantning asosiy yoki kvadratik siljish miqdori quyidagi formula
yordamida aniqlanadi:

 v 2
ó  
n  l

Bu yerda:

V- о‘rtacha arifmetikdan aloxida miqdorlarning siljish miqdori

2
∑V – siljishlarning kvadratlari summasi.
n – paralel maydonlar va idishlar soni, ya’ni tajribaning takrorlanish soni.

132