Page 59 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik
P. 59
Ikkinchi variant. Tarkibida turli miqdorda oziq elementlar tutgan murakkab
о‘g‘itlar (masalan, ammofos: 10% azot va 50% fosfor) ishlatish lozim bо‘lgan
hollarda quyidagicha yо‘l tutamiz:
Masala sharti avvalgi holdagiday bо‘lgani bois hisoblashni о‘g‘it tarkibidagi
eng kо‘p oziq elementdan boshlaymiz:
1. 100 g NH 4H 2RO 4 da - 50 g P 2O 5 bо‘lsa,
x g --«»-- - 0,50 g P 2O 5 bо‘ladi, bundan:
x = (0,5 x 100) : 50 = 1 g ammofos kelib chiqadi.
2. Ammofos tarkibidagi N ni hisobga olsak:
100 g NH 4H 2RO 4 da - 10 g N bо‘lsa,
1 g --«»-- - x g N bо‘ladi, bundan:
x = (1,0 x 10,0) : 100 =0,1 g N kelib chiqadi.
3. Topilgan raqam (0,1 g azot)ni solinishi lozim bо‘lgan azot miqdoridan
ayiramiz:
0,75 - 0,1 = 0,65 g azot.
Bu raqam bironta azotli о‘g‘itga aylantirib hisoblanadi.
Agar tajribada kimyoviy toza tuzlar, masalan NH 4NO 3 ishlatilayotgan bо‘lsa,
quyidagi hisoblash amalga oshiriladi:
1. NH 4NO 3 ning molyar massasi 80,05 g.
2. 80,05 g NH 4NO 3 da - 28 g N bor;
x g --«»-- - 0,75 g N
x = (80,05 x 0,75) : 28 = 2,14 g NH 4NO 3 .
Shu yо‘l bilan boshqa tuzlarni ham hisoblash mumkin.
Eriydigan о‘g‘itlar (azotli va kaliyli) tuproqqa 1-2% li eritma holida beriladi.
Masalan, yuqorida hisoblab topilgan 2,14 g ammiakli selitradan 50 ta vegetatsiya
idishining har biri uchun 50 ml dan 1-2% li eritma tayyorlash uchun quyidagicha
ish tutamiz:
1. 2,14 x 50 = 107 g ;
2. 50 x 50 = 2500 ml.
59