Page 58 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

K 2O = 0,1x 5,0 = 0,50 g bо‘ladi.

Agar tajribada ammiakli selitra (35,0% N), superfosfat (20% P 2O 5) va kaliy

xlorid (60% K 2O) qо‘llanilishi kerak bо‘lsa, quyidagicha hisob-kitob olib boriladi:

1. 100 g NH 4NO 3 da - 35 g N bо‘lsa,
x g - -«»- - - 0,75 g N bо‘ladi, bundan:
x =(0,75x100):35 = 2,14 g NH 4NO 3 kelib chiqadi.

2. 100 g superfosfatda - 20 g P 2O 5 bо‘lsa,
x g --«»-- - 0,50 g P 2O 5 bо‘ladi, bundan:
x=(0,75x100):35=2,50 g superfosfat kelib chiqadi.

3. 100 g KCl da - 60 g K 2O bо‘lsa,
x g --«»-- - 0,50 g K 2O bо‘ladi, bundan:
x = (0,75 x 100) : 60 = 0,83 g KSl kelib chiqadi.
Kompleks о‘g‘itlar (nitrofoska, nitroammofoska-NAFK, ammofos, kaliyli

selitra va b.)ni hisoblashda birmuncha boshqacha yо‘l tutiladi.

Birinchi variant. Tajribada о‘z tarkibida asosiy oziq elementlarni teng

miqdorda tutuvchi NAFK qо‘llanilishi lozim bо‘lsin. Bu о‘g‘it tarkibida oziq

elementlar (NPK)ning har biri 16%ni tashkil qiladi. Misolning sharti yuqordagicha

(0,75 g N, 0,50 g P 2O 5, 0,50 g K 2O) bо‘lsin. Beriladigan oziq moddalar dozasi

turlicha, lekin ularning о‘g‘it tarkibidagi miqdori bir xil bо‘lgani bois ishni eng

kam dozada talab etiladigan elementlardan boshlash lozim, ya’ni:
100 g NAFKda - 16 g P 2O 5 (yoki K 2O) bо‘lsa,
x g --«»-- - 0,50 g P 2O 5 (yoki K 2O) bо‘ladi, bundan:
x = (0,5 x 100) : 16 = 3,1 g NAFK kelib chiqadi.

Ayni miqdordagi fosfor va kaliy о‘simlikning amal davri uchun yetarli
hisoblanadi. Lekin tajriba tizimiga kо‘ra bitta idishga 0,75 g azot berilishini bilgan

holda, yetishmaydigan azot miqdorini (0,75-0,5 = 0,25 g) hisoblab topamiz. Bu

miqdordagi azot uchun (0,75 x 100) : 20,5 = 1,2 g ammoniy sulfat qо‘llash tavsiya

etiladi.

58