Page 93 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

11-rasm. Dala tajribasida takrorliklarni joylashtirish usullari:
a, b, v-yig‘ma; g-sochma.

3.8. Tajriba bо‘laklarining yо‘nalishi va shakli.

Tadqiqotlarning haqqoniyligi kо‘p jihatdan tajriba bо‘lakchalarining

yо‘nalishiga bog‘liqdir. Tajriba bо‘lakchalari tuproq unumdorligining о‘zgarib

borish yо‘nalishida joylashtirilsa, taqqoslanadigan variantlar tо‘g‘ri joylashgan

hisoblanadi. Shunday yо‘l tutilganda, barcha variantlar bir xil sharoitga tushadi.

Bо‘lakchalarning boshqa har qanday yо‘nalishida joylashtirilishi tajriba

natijalariga kuchli ta’sir kо‘rsatadi. (12-rasm).

Unumdorlik jihatdan bir jinsli yoki shunga yaqin maydonlarda qо‘yiladigan

tajribalarda bо‘lakchalarning yо‘nalishi tadqiqot natijalariga sezilarli ta’sir

kо‘rsatmaydi.

Tajriba bо‘lakchalarining shakli deganda, ularning uzunligining eniga nisbati

tushiniladi. Tomonlar nisbati 1 (5 x 5 m; 10 x 10 m;) ga teng bо‘lsa, tajriba

bо‘lakchasi kvadrat shaklda, 1 dan katta 10 dan kichik bо‘lsa, tо‘g‘ri tо‘rt burchak,

10 dan katta bо‘lsa, chо‘zinchoq hisoblanadi.

93