Page 223 - QODIROVA D. ТУПРОҚ ФИЗИКАСИ elektron darslik

1-yog‘ingarchilik; 2-parlanish; 3-nisbiy havo namligi; 4-tadqiqot yillaridagi
o‘rtacha havo harorati; 5-o‘rtacha ko‘p yillik havo harorati

35-rasm. Lalmi to‘q tusli bo‘z tuproqlarning harorat rejimi (suvayirg‘ich)
1-yog‘ingarchilik; 2-parlanish; 3-nisbiy havo namligi; 4-tadqiqot yillaridagi
o‘rtacha havo harorati; 5-o‘rtacha ko‘p yillik havo harorati

15 C dan ortiq bo‘lgan tuproq harorati tuproqning yuzasidan
0
oktabrning oxirida, 450 sm chuqurlikda esa fevralning oxirlarida kamoyon
0
bo‘lganligi kuzatildi. 10 C haroratga teng izoliniya tuproq yuzasida
noyabrning oxirida, 250 sm chuqurlikda esa aprel oyida namoyon bo‘ladi.
0
Tuproq yuzasidagi haroratning 5 S dan tushib ketishi dekabrning
0
boshlarida kuzatildi, bahordagi haroratning 5 S gacha isishi fevralning
o‘rtalariga to‘g‘ri keladi, martning boshiga kelib tuproq yuzasidagi
0
haroratning 10 C gacha ko‘tarilishi kuzatildi.
0
To‘q tusli bo‘z tuproqlar sharoitida faol haroratlar (10 C dan yuqori)
davri aprel oyidan noyabr oylarini o‘z ichiga oladi va ular quyidagi
miqdoriy ko‘rsatkichlar bilan xarakterlanadi:

1) Janubiy sharoitdagi haydalmagan tuproqlarning 0,2 m
0
chuqurligida 4830 S.
0
2) Eroziyaga uchramagan lalmi bo‘z tuproqlar sharoitida 4825 C.
0
3) Yuvilib to‘plangan tuproqlar sharoitida 4871 C.
0
4) Janubiy ekspozitsiya tuproqlari sharoitida 4705 C.

218