Page 120 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

davomida jami 100 dona yoki 4,1% ga kamaygan. Hamma variant va

qaytariqlarda ko‘chat qalinligi shu usul bilan hisoblab chiqiladi va jadval
qilinib malumotlar solishtiriladi.

Hamma turdagi qatorlab ekilgan ekinlami ko‘chat qalinligi ekish

sxemasiga mos holatda xuddi shu usul bilan hisoblab chiqiladi.
Tor qatorlab va yoppasiga ekiladigan ekinlaming ko‘chat qalinligini

hisoblashda hamma tomonlari 1 m, yuzasi 1 m/kv bo‘lgan ramkalardagi

o‘simliklar soni hisoblab chiqiladi va hisobga olish maydoni hamda bir
gektardagi ko‘chat soniga aylantiriladi.

Paxta hosildorligini aniqlash. Ilmiy tadqiqotlarda hosildorlikni

aniqlash eng asosiy vazifalardan biri. Har qanday ilmiy ishda hosildorlik
asosiy ko‘rsatkich, kutilayotgan natija, oxirgi maxsulot. Shu tufayli

o‘rganilayotgan variantlar yuqori hosildorlikka yerishgandagina ishlab

chiqarishga tavsiya beriladi.
Hosil hisobi bo‘yicha malumotlarga ishlov berish quyidagilami

tashkil etadi:

1. Terimlar bo‘yicha bitta ko‘sakdagi paxta vazni aniqlanadi Buning
uchun hisobli maydonlardan 50 dona ko‘sak paxtalari terib olinib

tarozida tortiladi va ko‘saklar soniga bo‘linadi.
2. Bitta ko‘sakdagi paxta vazni barcha terimlar bo‘yicha aniqlanadi.

Buning uchun barcha terimlarda zarur variantlardagi hisobli

o‘simliklardan terilgan paxta vazni bir biriga qo‘shilib, g‘o‘zalardagi
paxtasi terilgan ko‘saklar soniga bo‘linadi.

3. Har bir variant va har bir terim bo‘yicha yig‘ishtirib olingan paxta

miqdori aniqlanadi. Bunda barcha terimlarda terilgan paxta umumiy
paxta maydoniga bo‘linadi.

4. Variantlar va takrorlanishlar bo‘yicha o‘rtacha arifmetik
hosildorlik s ga aniqlanadi.

5. Har bir variantning nazorat variantdan o‘rtacha farqi aniqlanadi

(s/ga).
6. O1ingan ma’lumotlaming ishonchliligi variatsion statistik usulda

tekshiriladi. Bu fenologik kuzatishlar va boshqa hisob kitoblar bilan

birga variantlar orasidagi farqning ishonchliligini aniqlash imkonini
beradi.

120