Page 175 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

belgilangan qatlamidan sizib o‘tishini aniqlash imkonini beruvchi

jihozlarning mavjudligidir. Ammo, lizimetrik tadqiqotlar o‘z
xususiyatlariga ko‘ra ko‘pincha suniy laboratoriya sharoitida ham olib

boriladi.

Lizimetrlar konstruktsiyasi qator qushimcha detallar bilan
jihozlangan tuproqdagi gaz qatlamini holatini ham o‘rganish imkoniyati

bo‘ladi.

Lizimetrlarda tuproqning tabiy sharoitiga yaqin bo‘lgan muhit
yaratish imkoniyatlari mavjud. Unda tuproqning haydalama qatlamini

tadqiqot oldida turgan vazifalardan kelib chiqqan holda turlicha 20-25

va 30-35 sm qilib belgilash mumkin. 14- rasm

14- rasm. Lizimetrlarning tuzilishi

Lizimetrlar va ularga biriktirilgan jihozlar bir qancha talablarga
javob berishi lozim:

1. Tabiy iqlim sharoitiga yaqin bo‘lgan muhitda kuzatishlar olib

borish imkoniyati ta’minlanishi kerak.
2. Odatda tadqiqotlarni qiyaslash yoki tajribani ma’lum bir tizimda

quyilishi uchun bir qancha lizimetrlar mavjud bo‘lishi kerak. Shunga
ko‘ra lizimetrlar guruhlar bo‘icha, ko‘pincha belgilangan oraliqda ikki

qator qilib joylashtiriladi.

3. Sizib kelayotgan suvlarni to‘plash uchun avval drenaj, so‘ngra
suvlarni to‘plash hamda maxsus suv to‘plovchi xavzalarga o‘tishini

175