Page 98 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма
P. 98

9-jadval

                   Gektaridan 25 sentner don hosilini shakllantirish uchun turli
                   bahorgi don ekinlar tomonidan sarflanadigan oziq moddalari

                                      miqdori, kg. (V. A. Demin, 1989)

                                                                Sarflanadigan:
                    Ekin turi
                                              Azot                   fosfor                   kaliy
               Bahorgi bug‘doy                 95                      30                      45
                      Arpa                     70                      30                      60
                      Suli                     80                      35                      80


                   Oziq  moddalarini  o‘zlashtirish  naychalash  va  boshoqlanish

              davrlarida ancha jadal ketadi (10-jadval).
                                                                                               10-jadval

               Bahorgi don ekinlari tomonidan oziq moddalarining o‘zlashtirilish
                   dinamikasi eng ko‘p o‘zlashtiriladigan miqdorga nisbatan%.

                                               (V. A. Demin, 1989)

                                            Bahorgi bug‘doy                           Suli
                  Rivojlanish
                    davrlari       quruq      azot     fosfor    Kaliy      azot     fosfor     kaliy
                                  modda
                   Tuplanish         12        33        42        37           Aniqlanmagan
                  Naychalash         30        65        57        68           Aniqlanmagan
                 Boshoqlanish        54        74        73        88        51        36        54
                    Gullash          77        87        85       100        82        71       100
                  Sutpishish        100       100       100        87        90        83        88
                 To‘lapishish        95        83        97        69       100       100        83


                   Bir t don ( shunga mos miqdorda somon) bilan bahorgi don ekinlar
              tuproqdan quyidagicha miqdorda oziq moddalarini olib chiqib ketadi:

                   bahorgi bug‘doy - 38 kg azot, 12 kg fosfor, 25 kg kaliy;

                   arpa             - 27 kg azot, 11 kg fosfor, 24 kg kaliy;
                   suli              - 30 kg azot, 13 kg fosfor, 29 kg kaliy.

                   Bu raqamlardan bahorgi bug‘doy boshqa ekinlarga nisbatan azotni

              1,3-1,4 marta ko‘proq sarflashi ko‘rinib turibdi.
                   Kartoshka,  qandlavlagi,  donli  ekinlar  va  shu  kabi  hosili  kech

              muddatlarda yig‘ib-terib olinadigan ekinlar o‘rnida bahorgi don ekinlar

              yetishtirilganda,  o‘g‘itlarga,  ayniqsa  azotli  o‘g‘itlarga  bo‘lgan  talab
                                                           98
   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103