Page 97 - định lý hình học - hứa thuần phỏng
P. 97

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHÙNG MINH                                                               95



                  Ví dö 2.15.2
                                                      _
                                                                ◦
                  G.T.: Cho đưíng tròn tâm O, ABC = 120 düng hai ti¸p tuy¸n qua A và C,
                                                                                             _
                  chúng c­t nhau t¤i D, düng đưíng tròn tâm P ti¸p xúc AD,CD và ABC.
                  K.L.: Chu vi cõa đưíng tròn tâm P b¬ng đë dài cõa cung ABC.


                   Suy xét: Gåi R là bán kính cõa đưíng tròn tâm O, ta có thº tính đưñc đë dài cõa
                 _
               ABC. Ta düng ti¸p tuy¸n chung trong cõa hai đưíng tròn qua ti¸p điºm B, thì ta s³
                                                    1
               đưñc ∆DEF đ·u, và suy ra PB =         DB. M°t khác ∆AOB cũng là tam giác đ·u, nên
                                                    3
               ta có thº chùng minh đưñc DB = DO = R, và tính đưñc bán kính PB cõa đưíng tròn
               tâm P, rçi tính chu vi cõa đưíng tròn đó.

               CHқ‰NG MINH
               Nèi DO vì DO chia đôi D, nên ph£i đi qua P. Nèi AB, vì DO chia đôi AOC, nên
                                                                                               ƒ
                                          b
                         ◦
               AOB = 60 , ∆AOB đ·u. Nhưng ∆AOD là tam giác vuông, nên BO = AD = BD.
               ƒ
                   Düng ti¸p tuy¸n chung trong EF qua ti¸p điºm B, thì EF ⊥ DO, nên DE = DF.
                                                                ◦
                                                                               ◦
               Trong tù giác DAOG, có A = C = 90 ,O = 120 , nên D = 60 , và ∆DEF cũng là tam
                                            b
                                                                        b
                                                b
                                                       ◦ b
               giác đ·u. Đ°t OA = OB = R, thì BD = R vì bán kính cõa đưíng tròn nëi ti¸p trong
                                         1                       1       1
               mët tam giác đ·u b¬ng       chi·u cao, nên PB = BD = R, chu vi cõa đưíng tròn tâm
                                         3                       3       3
                                  1     2                               _      120
               P là: 2π.PB = 2π R =      πR. M°t khác, đë dài cõa ABC =            .2πR. Vªy đë dài cõa
                                  3     3                                      360
                 _
               ABC b¬ng chu vi đưíng tròn tâm P.                                                        ä
                  Ví dö 2.15.3
                  G.T.: Cho b£y đưíng tròn có bán kính b¬ng nhau, ti¸p xúc nhau, và bà bao
                  trong mët hình vành khuyên (như hình) bi¸t r¬ng têng di»n tích cõa b£y hình
                  tròn b¬ng di»n tích hình vành khuyên.
                  K.L.: B· ngang cõa hình vành khuyên b¬ng bán kính đưíng tròn.



                   Suy xét: Gåi x là b· ngang (chi·u rëng) cõa hình vành khuyên r là bán kính cõa
               méi đưíng tròn, thì bán kính lîn cõa hình vành khuyên b¬ng x +3r, bán kính nhä
               b¬ng 3r, và ta có thº tính đưñc di»n tích cõa hình vành khuyên. M°t khác, tø r ta
               cũng tính di»n tích cõa b£y hình tròn và theo ý cõa bài ra ta lªp phương trình.
                   N¸u gi£i phương trình đó mà đưñc x = r, thì chùng minh đưñc bài tªp.

               CHқ‰NG MINH
               Vì các ti¸p điºm đ·u n¬m trên đưíng nèi tâm, cho nên, n¸u gåi bán kính cõa các
               đưíng tròn là r, b· ngang cõa hình vành khuyên là x, thì ta có bán kính lîn cõa
               hình vành khuyên là x+3r, bán kính bé là 3r, di»n tích cõa hình vành khuyên là:

                                                                     2
                                                     2
                                                              2
                                                                   ¡
                                             π(x+3r) −π(3r) = π x +6rx      ¢                     (2.15.4)
                                                                          2
               M°t khác, ta có têng di»n tích cõa b£y hình tròn là 7πr , theo gi£ thi¸t, ta có phương

     A
    LT X sÕách hÕ¬nh hò»c
       E
   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102