Page 100 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

РОБеРТ ЖеЙМС ШИЛЛеР

тўлиқсиз модель бўлиб, у ерда белгиланган шартлар мавжуд. агар бу сиз
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
билганларингизнинг ҳаммаси бўлса, у ҳолда сиз ўз ҳаракатларингизни
чеклаб қўйгансиз.
коландер: IS-LM модели асослари устида олиб борилган иш-
ларнинг аксарият қисми Вальрас умумий мувозанат модели билан
боғлиқ. Сиз бу ҳақда нима деб ўйлайсиз?
шиллер: Менинг асосий тамойилимга қайтган ҳолда, агар мурак-
каблиги ҳақида гапирадиган бўлсак, сиз инсон хатти-ҳаракатларини
бирор-бир оддий қоидаларга кирита олмайсиз. Биз IS-LM модели
ҳақида кейнсчилик модели тўғрисида мулоҳаза қилгандек гапиряп-
миз. Лекин, кейнс жуда катта масалаларни, шу жумладан, IS-LM
концепциясига мос бўлмаган ижтимоий қиёсловлар тўғрисида эълон
қилмаган. Мен иқтисодий характердаги одатларни, қандайдир алоҳида
сабабларсиз, миямиздаги хатти-ҳаракатларимиз сифатида тасаввур
қиламан. Бу – аҳамиятли ҳолат. кишилар номинал кўпликни афзал
кўрадилар. Ушбу афзаллик макроиқтисодий назария учун асос бўлиши
лозим.
коландер: Келинг, бунга асос солганларга қайтамиз. Бизнинг
фикримизча, макроиқтисодиёт эволюцияси қанчалик табиий кў-
ринишга эга бўлган? IS-LM модел яратилгандан сўнг, кейнсчилар
Модильяни ва Тобин уни модификациялаш билан шуғуллана бошла-
дилар. Бу уларнинг янада табиийроқ – модель хулосалари учун мик-
роасосларни ишлаб чиқиш ютуқлари эди.
шиллер: Ҳа, бу табиий қадам эди, чунки кейнснинг китоби муж-
мал эди. кейнс нимани ифодалаб бераётгани тушуниш қийин эди, чун-
ки у барча зарур деталларни қўйиб юборган.
коландер: Лекин мен бу ҳақда эмас, балки неокейнсчиларнинг
тадқиқотларини микроасосларни яратишдаги биринчи қадам
дейиш мумкинми деб сўрамадим. Бу, мураккаб саволларнинг оддий
жавоблари бўлиши мумкин деган тахминларнинг ибтидоси бўла ол-
дими?
шиллер: авваламбор, мураккаб ҳодисаларнинг, масалан, иқтисо-
диёт учун табиий моделларга ўхшаш оддий изоҳига эга бўлиши маъ-
қулроқ. Бу жуда яхши иш бўларди, лекин, менимча, физикада
қўлланиладиган методика иқтисодиётга бироз мос келмайди. Биз иқ-
тисодиётдан F = MA каби кенг тарқалган ва муҳим универсал қонун-

ларни излашга киришмоқчи эмасмиз. Менинг фикримча, қандайдир
шунга ўхшашини топиш истаги баъзи ҳамкасбларимнинг иқтисодий
тадқиқотларига зарар келтириши мумкин.
100