Page 162 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

РОБеРТ ЖОН AУМАНН

ларингизга кўра, кейинроқ илмий ада-
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
биётларда ҳам кенг танилди. Мен уни
«халқ теоремаси» деб атадим, чунки
унинг муаллифлиги халқ мусиқаси, халқ
қўшиқлари сингари номаълум. Бу 1950-
йилларнинг охири ва 1960-йилларнинг
бошларида ҳал этилмай қолди.
Ҳарт: Сиз тўлиқ расмий таъриф
берган ва шунга ўхшаш исботни бирин-
чилардан бўлиб таклиф этганлардан
бирисиз. Ҳатто Люис ва Райффнинг
«Ўйинлар ва ечимлар» («Games and
Decisions») номли машҳур китобида
ҳам «халқ теоремаси» мавжуд эмас.
Ауманн: Мен ўзимнинг 1959 йил-
да чоп этган китобимда кўриб чиққан
пул қийматли такрорланувчи ўйинлар
тўғрисида илк бор Люис ва Райффлар
эълон қилиб ўтган. Лекин сиз айтга-
нингиздек, улар «халқ теоремаси» қайд этиб ўтмаганлар. шубик ўзи-
нинг 1959 йилда чоп этган «Бозор стратегияси ва тузилиши» («Strategy
and Market Structure») номли китобида «халқ теоремаси»дан исботи
билан фойдаланилган ҳодисаларни келтириб ўтган. Ўша вақтларда
олимлар билганларининг ҳаммасини ҳам нашр этаверишмаган. ас-
лида, улар чуқур қайта ишланган натижалар ёки ҳақиқатда қизиқарли
ва математик нуқтаи назардан нетривиал ҳодисаларни, танилган иш-
ларининг бир қисмини нашр этганлар. Бу ҳақиқатда энг тўғри ёнда-
шув ҳисобланмайди. Муҳим ҳисобланган баъзи кашфиётлар математик
нуқтаи назардан тривиал сингари кўриниши мумкин.
Ҳарт: Ёдимда, бир куни дарс пайтида сиз исботнинг ўртасида
тўхтаб қолдингиз. Сиз ташқарига чиқиб, дарҳол чуқур ўйга толган
ҳолда қайтдингиз. Кейин яна чиқдингиз. Охир-оқибатда, йигирма
сониядан сўнг қайтиб, «Ахир бу тривиал-ку» деб айтдингиз.
Ауманн: Ҳа, мен тўхтаб, ўйга чўмдим. Дастлаб талабалар ўзларини
босиқ тутдилар, лекин кейин шовқин сола бошладилар, шунда мен диқ-
қатимни жамлай олмадим. шундан сўнг ташқарига чиқиб, йўлакда ўнг-
дан сўлга юра бошладим ва шу онда жавобни топдим. ортимга, синф-
га қайтиб бу тривиаль деб айтдим, талабалар кулиб юборишди. шу-
нинг учун мен «тривиал» тушунчасини бироз нотўғрироқ деб айтдим.
1 2